Yawm al-Djoemoe’ah.
Geschreven door Dr. Hassen Abu Ghuddah.
Vertaal door Oem Mohammed.
Alle lof is voor Allah, en moge Zijn zegeningen en vrede neerdalen op Moh’ammed, zijn familie, metgezellen en eenieder die hun voorbeeld volgt. Voorts:
Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “O degenen die geloven! Wanneer er wordt opgeroepen tot het vrijdaggebed, haast (#1) jullie dan naar het gedenken van Allah en laat de handel. Dat is beter voor jullie, als jullie dat maar wisten! (#2) Wanneer het gebed dan afgelopen is, verspreid jullie dan op aarde en zoek de gunst van Allah en gedenk Allah veelvuldig, opdat jullie succesvol zullen zijn.” [Soerat al-Djoemoe’ah (62), aayah 9-10.]
<<<(#1) Noot van uwkeuze.net: de betekenis van haasten verwijst hier niet naar het snel lopen, maar naar het belang van het gebed… Want het snel lopen naar de moskee is afgeraden. (Tefsier Ibn Kethier.) Voor mannen is het bijwonen van salaat al-djoemoe’ah verplicht, voor vrouwen niet.>>>
<<<(#2) Noot van uwkeuze.net: daarbij horen alle transacties. Wanneer de oproeper tot het vrijdaggebed oproept, dan is het niet toegestaan om handel te drijven. (Zoebdatoe t-Tefsier mien Fet-h’ie l-Qadier van dr. Moh’ammed ibn Soelaymaan al-Ashqar.)>>>
Vrijdag is de dag van de week die Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) exclusief voor de moslims verkozen heeft. Daarom zal de Dag des Oordeels op een vrijdag zijn. Hoedhzayfah ibnoe l-Yamaan (radhyallaahoe ‘anhoe – moge Allah tevreden over hem zijn) zei dat de profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem – Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Allah heeft degenen die voor ons kwamen af doen wijken van het gebed op vrijdag; de joden hadden de zaterdag en de christenen de zondag. Vervolgens bracht Allah ons en leidde ons om de vrijdag als onze dag van het gebed te nemen.” (Overgeleverd door Moeslim.)
Over de reden dat die dag al-djoemoe’ah genoemd wordt, is gezegd dat die dag Adam (‘alayhie as-salaam – vrede zij met hem) gevormd werd (djoe-mi-‘a: samengebracht); hij werd dus geschapen op een vrijdag.
Aboe Hoerayrah (radhyallaahoe ‘anhoe) verhaalde dat de boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “De beste dag waarop de zon ooit is opgekomen is de vrijdag. Op die dag heeft Allah Adam geschapen, op die dag betrad hij het Paradijs en op die dag werd hij eruit verdreven.” (Overgeleverd door Moeslim.)
De vrijdag heeft een hoge status in de Islam (al-Islaam). Elke vrijdag bevat een uur waarin Allah Ta’aalaa (de Meest Verhevene) de smeekbeden (ad’ieyah) verhoort. Allah de Meest Barmhartige heeft dit uur op een ongespecificeerd tijdstip gedurende de dag geplaatst. Wij weten niet wanneer dit precies gebeurt. Dit is zodat de mensen nog enthousiaster zullen zijn om ernaar te streven en te zoeken, hun daden van aanbidding en hun geloof te vermeerderen en hun relatie met Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) nog meer zullen versterken.
Aboe Hoerayrah (radhyallaahoe ‘anhoe) verhaalde dat de profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) over de vrijdag zei (Nederlandstalige interpretatie): “Er is een uur op vrijdag gedurende welke geen moslimdienaar van Allah die in gebed staat en Allah iets vraagt, of Allah schenkt het hem.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie en Moeslim.)
De Islaam heeft bepaalde religieuze en sociale activiteiten voor de vrijdag vastgelegd die bij zijn status past. Deze activiteiten zijn als een vaste routine met als doel de moslims te laten vorderen en hun morele en materiële vooruitzichten te verhogen.
Tot deze activiteiten behoort de rituele wassing (ghoesl), reiniging, het gebruiken van parfum (#3) en een plezierige verschijning hebben. (Zie het artikel Complete vs. acceptabele ghoesl.)
<<<(#3) Noot van uwkeuze.net: een vrouw dient niet naar buiten te gaan als zij parfum gebruikt heeft, zodat niet-mah’ram mannen haar niet ruiken. Aboe Moesaa al-Ash’aarie heeft overgeleverd dat de boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Elke vrouw die parfum draagt en vervolgens langs mensen (niet-mah’ram mannen) loopt zodat zij haar kunnen ruiken, is een overspelige vrouw (zaaniyyah).” Zie Parfum voor meer informatie.>>>
Er is overgeleverd dat de profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Wanneer het vrijdag is en een man de rituele wassing (ghoesl) verricht, olie in zijn haar doet, zijn lekkerste parfum draagt, zijn mooiste kleding (#4) draagt en vervolgens weg gaat om te bidden en niet twee mensen die samen in de masdjid (moskee) zitten van elkaar scheidt, vervolgens naar de imaam luistert terwijl hij de preek (khoetbah) houdt, zijn zonden zullen vergeven worden van dezelfde vrijdag tot de volgende vrijdag en drie dagen meer (dus een totaal van tien dagen).” (Overgeleverd door Ibn Khoezaymah.)
<<<(#4) Noot van uwkeuze.net: “De beste kleding zijn witte kleren; wikkel jullie doden daarin en kleed jullie levenden daarmee. Het beste voor jullie oogleden is antimoon (ithmid, kohl), het laat de wimpers groeien en het verscherpt het gezichtsvermogen.” (Ibn H’ibbaan, sah’ieh’.) Uit het artikel Het beste van het beste.>>>
Degene die nadenkt over deze activiteiten zal ontdekken dat elk van deze activiteiten een nuttig doel heeft. Door water te gebruiken om zich te wassen en de rituele reiniging te verrichten, beschermen moslims zichzelf tegen ziektes en infecties in opeengedrongen bijeenkomsten. (Zie het artikel De wijsheid achter de woedhoe-e, wat uiteraard ook voor de ghoesl geldt.) Parfum en een plezierige verschijning zorgt voor harmonie, nabijheid en vriendelijkheid. Dit zijn de nobele doelen waar elke modelmaatschappij naar streeft.
Een aantal andere religieuze en sociale activiteiten die op de vrijdag vereist zijn, zijn: het vroeg naar de masdjid gaan, het niet storen van andere aanbidders door over hen heen te stappen, zich naast hen dringen of ervoor zorgen dat zij ergens anders gaan zitten, en hen niet lastig vallen wanneer zij verdiept zijn in aanbidding [‘ibaadah – zie het artikel De voorwaarden voor acceptabele ‘ibaadah (aanbidding)]. Dit laatste kan verholpen worden door een onberispelijke verschijning te hebben, schoon te zijn en reinheid te behouden.
Aboe Oemaamah (radhyallaahoe ‘anhoe) zei: “Ik hoorde de boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) zeggen (Nederlandstalige interpretatie): ‘Engelen zitten bij de deuren van de masaadjid (moskeeën). Zij schrijven de eerste, de tweede en de derde (enzovoort) op die binnenkomt, totdat de imaam verschijnt (om de preek te houden). Vervolgens worden de optekeningen gestopt.’” (Overgeleverd door Ah’mad.)
De Islaam heeft ten strengste gewaarschuwd tegen het stappen over wachtende aanbidders, of zich tussen hen in te dringen. Imaam Ah’mad leverde over dat een man kwam terwijl hij op een vrijdag over de mensen stapte toen de profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) een preek aan het houden was. De profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) zei (Nederlandstalige interpretatie): “Ga zitten!” Hij bedoelde hiermee: ga zitten waar je staat en stop met het stappen over de mensen. “Je bent laat en hebt (anderen) gestoord.” Dit beduidt: je bent niet alleen te laat voor het gebed, maar je hebt ook de mensen gestoord.” (Overgeleverd door Ah’mad.)
De Islaam heeft gewaarschuwd tegen zulke negatieve gedragingen om zo de waardigheid van de moskee te behouden, uit respect voor de aanbidders en om de aanbidders te helpen een staat van nederigheid, overpeinzing en vroomheid in stand te houden. Degenen die laat bij de moskee aankomen en vooralsnog een plaats vooraan willen vinden, dienen het voorbeeld te volgen van hun broeders in de gemeenschap (oemmah). Stop met laat komen en ga vroeg naar het gebed indien jullie waarlijk een goede beloning wensen te ontvangen.
<<<Noot van uwkeuze.net: “Wie komt (naar de moskee voor salaat al-djoemoe’ah) in het vroegste uur, het is alsof hij een kameel geofferd heeft. Wie komt in het tweede uur, het is alsof hij een koe geofferd heeft. Wie komt in het derde uur, het is alsof hij een gehoornd schaap geofferd heeft. Wie komt in het vierde uur, het is alsof hij een kip geofferd heeft. Wie komt in het vijfde uur, het is alsof hij een ei geofferd heeft.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie en Moeslim.)>>>
Andere wenselijke islamitische vrijdagactiviteiten zijn het lezen van verzen (aayaat) uit de Koran (al-Qor-aan), het smeken om Allahs zegeningen over de profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) en het luisteren naar de khoetbah (preek). (Klik op onderstaande afbeelding om het vergroot weer te geven. Gebruik de afbeelding voor da’wah.)
De profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Eenieder die soerat al-Kahf (18) op vrijdag leest, voor hem zal een licht schijnen tot aan de volgende vrijdag.” (Overgeleverd door al-Bayhaqie.)
<<<Noot van uwkeuze.net: er is ook overgeleverd dat Ibn ‘Oemar (radhyallaahoe ‘anhoe) zei: “De boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Wie soerat al-Kahf leest op de dag van djoemoe’ah, een licht zal voor hem schijnen vanonder zijn voeten naar de wolken in de lucht, dat zal schijnen voor hem op de Dag der Opstanding, en hij zal vergeven worden tussen de twee vrijdagen.’” [Al-Moendzirie zei: “Dit is overgeleverd door Aboe Bakr ibn Mardawayh in zijn Tefsier, met een isnaad (keten van overleveraars) waar niets mis mee is.” (Al-Targhieb wa l-Tarhieb, 1/298).] Al-Mannaawie zei: “Al-H’aafidhz Ibn H’adjar zei in zijn Amaalie: ‘Sommige overleveringen geven aan ‘de dag van djoemoe’ah’ en andere overleveringen geven aan ‘de nacht van djoemoe’ah’. Zij kunnen in overeenstemming gebracht worden door te zeggen dat de (hele) dag bedoeld wordt die ook de nacht omvat en vice versa.’” (Fayd al-Qadier, 6/199.)>>>
Men kan ook van de Qor-aan lezen waartoe men in staat is, aangezien elke gelezen letter een beloning van tien goede daden bevat.
De profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft over de vrijdag ook gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De beste van jullie dagen is vrijdag. Vermeerder dus (het vragen van) zegeningen voor mij hierin.” (Overgeleverd door Aboe Daawoed en an-Nasaa-ie.)
<<<Noot van uwkeuze.net: door o.a. de tashah-hoed (Allaahoemma sallie ‘ala Moh’ammed…) te zeggen. Zie de uitleg bij aayah 33:56 in Tefsier Ibn Kethier voor meerdere manieren. De profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Wanneer iemand de zegeningen van Allah voor mij vraagt, Allah laat mijn ziel terugkeren zodat ik zijn begroeting kan beantwoorden.” (Aboe Daawoed.) Moeslim, Aboe Daawoed, at-Tirmidzie en an-Nasaa-ie leverden over dat Aboe Hoerayrah (radhyallaahoe ‘anhoe) zei: “De boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Wie één salah naar mij zend, Allah zal er tien naar hem zenden.’” At-Tirmidzie zei: “Dit is een sah’ieh’ h’asan h’adieth.”>>>
De boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) waarschuwde ons omtrent de plicht van het luisteren naar de khoetbah van de imaam en het mijden van afleidingen gedurende de preek (Nederlandstalige interpretatie): “Wanneer je tegen jouw metgezel op vrijdag zegt: ‘Luister!,’ terwijl de imaam aan het spreken is, dan heb jij een fout begaan.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie en Moeslim.)
Met andere woorden, je hebt ervoor gezorgd dat jouw beloning voor jouw vrijdagsgebed verminderd wordt.
[Het volgende is toegevoegd door uwkeuze.net:]
De profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Het beste gebed volgens Allah is het ochtendgebed (salaat al-fadjr) op vrijdag in gemeenschap (in de moskee).” (Overgeleverd door Aboe Noe’aym, sah’ieh’.)
Er is overgeleverd dat ‘Abd-Allaah ibn ‘Amr zei: “De boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Er is geen moslim die overlijdt tijdens de dag van de vrijdag of de nacht van de vrijdag, of Allah zal hem beschermen voor de beproeving van het graf.’” [Overgeleverd door at-Tirmidzie, 1074; als sah’ieh’ (authentiek) geclassificeerd door al-Albaanie in Ah’kaam al-Djanaa-iz, p. 49-50.]
Aws ibn Aws at-Thaqafie verhaalde dat de boodschapper van Allah (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Wie op vrijdag ghoesl verricht en er voor zorgt dat (zijn vrouw) ghoesl verricht, en zich vroeg op weg begeeft, en dicht bij de imaam komt en luistert en stil blijft, voor elke stap die hij zet zal hij de beloning van vasten en het bidden van qiyaam (het nachtgebed) voor een jaar krijgen.” (Overgeleverd door at-Tirmidzie, 496; door al-Albaanie als sah’ieh’ geclassificeerd in Sah’ieh’ at-Tirmidzie, 410.)
Moeslim leverde in zijn Sah’ieh’ over dat de profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Kies niet de nacht van djoemoe’ah (d.w.z. de nacht van donderdag) om alleen in die nacht qiyaam al-layl te bidden, en kies niet vrijdag om alleen die dag te vasten, tenzij het een vasten is die men regelmatig naleeft.” (As-Siyaam, 1930.) Ibn Qoedaamah zei: “Het is makroeh (afkeurenswaardig) om alleen op vrijdag te vasten, tenzij het samenvalt met een vasten dat men gewoonlijk naleeft, zoals iemand die om de dag vast [het vasten van Daawoed (#5)] en de dag waarop hij (volgens deze manier van vasten) dient te vasten valt op een vrijdag, of iemand die de gewoonte heeft om de eerste of de laatste dag van de maand te vasten, of de middelste dag van de maand (enzovoort).” (Al-Moeghnie, vol. 3, p. 53.)
<<<(#5) “Het meest geliefde vasten volgens Allah is het vasten van Daawoed (David – vrede zij met hem); hij vastte om de dag. Het meest geliefde gebed volgens Allah is het gebed van Daawoed; hij sliep de helft van de nacht, stond een derde van de nacht en sliep dan een zesde van de nacht.” (Moettafaqoen ‘alayh – overeengekomen, dat wil zeggen dat het overgeleverd is door al-Boekhaarie en Moeslim.)>>>
[Einde toevoeging.] (Klik op onderstaande afbeelding om het vergroot weer te geven. Gebruik de afbeelding voor da’wah.)
Dit artikel heeft een aantal activiteiten genoemd die op vrijdag worden aangemoedigd en een aantal die worden afgeraden. Een aantal zijn toegestaan en anderen weer niet. Dit samengenomen is het duidelijk dat de Islaam ernaar streeft een systeem van religieuze waarden voor de vrijdag aan te leren, waaronder de rituele reiniging, het dragen van de beste kleren en parfum, het vroeg vertrekken om naar de masdjid te gaan, zich aansluiten bij een opeenvolgende rij zonder over mensen te stappen, rustig en bedaard naar de imaam luisteren en hierover nadenken. Dit systeem is beschaafd en het traint de moslims om zich vast te houden aan het systeem in al hun andere zaken.
Deze religieuze waarden voor de vrijdag spelen ook een vitale rol in het handhaven van een verenigde gemeenschap – en hieromtrent kan het belang van reinheid en netheid in verschijning niet voldoende uitgedrukt worden – want de vrijdag is de dag boven alle andere dagen. Het is een dag waarop alle leden van een omgeving elkaar kunnen ontmoeten, nieuwkomers geïntroduceerd kunnen worden, mensen elkaar de hand kunnen schudden, hun onderlinge banden kunnen versterken, de zwakken onder hen geholpen kunnen worden, de zieke bezocht kan worden, de afwezige gemist wordt, en problemen besproken en opgelost kunnen worden.
Dit is de rol van de vrijdag en het vrijdagsgebed (salaat al-djoemoe’ah) in het leven van een moslim. Een mogelijkheid voor spirituele groei, sociale samenwerking en culturele vooruitgang. Na dit alles is het niet moeilijk de betekenis van ‘beter’ in de Woorden van Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) te begrijpen (Nederlandstalige interpretatie): “O degenen die geloven! Wanneer er wordt opgeroepen tot het vrijdaggebed, haast jullie dan naar het gedenken van Allah en laat de handel. Dat is beter voor jullie, als jullie dat maar wisten!” [Soerat al-Djoemoe’ah (62), aayah 9.]
En tot Allah keren wij allemaal terug.
Relevante artikelen:
Salaat al-djamaa’ah – het gezamenlijk gebed (Een brief aan de buren van de moskee en degenen die de adzaan horen.)
Complete vs. acceptabele ghoesl
