Vraag: is spelen met poppen toegestaan?
Ik heb 2 kleine kinderen in de leeftijd van 6 en 3 jaar, zij hebben allebei knuffels in hun kamertjes om het wat gezelliger te maken, maar nu heb ik gehoord dat het haram is om knuffels in hun kamertjes te hebben klopt dit?
Antwoord: alle lof is voor Allah.
Speelgoed gemaakt van wol wordt niet beschouwd als afbeeldingen omdat hun hoofd slechts een stuk wol is en het heeft geen gelaatstrekken zoals ogen, neus, mond of oren. Als een afbeelding geen hoofd heeft of enige gelaatstrekken, is het vrijgesteld van de regelgeving verboden afbeeldingen.
Zelfs als we aannemen dat het toch een afbeelding is, betekent dit nog niet dat alle afbeeldingen toegestaan zijn. Het is echter een uitzondering op het verbod voor een wettig shar’i doel, namelijk om meisjes te leren hoe ze voor baby’s kunnen zorgen en om moederlijke gevoelens in hun harten te ontwikkelen om hen voor te bereiden voor de toekomst.
De meeste geleerden hebben het maken van speelgoed voor meisjes (kinderen) vrijgesteld van het verbod op het maken van afbeeldingen en beelden. Dit is de mening van de Maalikies, Shaafie’ies en H’anbalies. Al-Qaadie ‘Iyaad verhaalde dat de meeste geleerden zeiden dat dit toegestaan is, en hij werd daarin gevolgd door an-Nawawie in zijn commentaar op Moeslim. Hij zei: “Vrijgesteld van het verbod op het maken van afbeeldingen die een schaduw hebben zijn dingen die gebruikt worden als speelgoed voor meisjes, vanwege de vrijstelling welke overgeleverd werd met betrekking hierop. Dit betekent dat het toegestaan is, of het nu speelgoed is in de vorm van mensen of dieren, drie-dimensioneel of anders, en of zij nu bestaande dieren voorstellen of niet, zoals een paard met vleugels…”
De meerderheid van geleerden citeren als bewijs voor deze vrijstelling de h’adieth (overlevering) van ‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden met haar zijn), waarin staat: “Ik speelde met poppen in het huis van de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem). Ik had vriendinnen die met mij speelden. Toen de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) binnenkwam, verstopten zij zichzelf. Vervolgens riep ik hen om zich bij mij te voegen en met mij te spelen.”
Volgens een andere overlevering zei ze dat de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) terugkwam van de veldslag van Taboek of Khaybar, en er was een gordijn in haar nis. De wind blies en tilde het gordijn op waardoor enkele poppen waarmee ‘Aa-ieshah speelde zichtbaar werden. Hij zei (Nederlandstalige interpretatie): “Wat is dit, O ‘Aa-ieshah?” Zij zei: “Mijn dochters.” Onder hen zag hij een paard met vleugels gemaakt van leer. Hij zei: “En wat is dit wat ik zie onder hen?” Zij zei: “Een paard.” Hij zei: “Wat is dit wat er op zit?” Zij zei: “Vleugels.” Hij zei: “Een paard met vleugels!?” Zij zei: “Heeft u niet gehoord dat Soelayman een paard met vleugels had?” Zij zei: “De boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) lachte dermate dat ik zijn hoektanden kon zien.”
De Maalikies, Shaafi’ies en H’anbalies interpreteren dit als een uitzondering op het maken van speelgoed vanwege de noodzakelijkheid van het onderwijzen van meisjes in hoe ze kinderen moeten opvoeden. Deze interpretatie is duidelijk als het speelgoed in de vorm van een mens is, maar het is niet duidelijk als het in de vorm van een paard met vleugels is. Vandaar dat al-Haleemie deze overlevering en andere gebruikte om zijn argument te steunen. Hij zei: “Er zijn twee voordelen hierin in het geval van meisjes, één is direct en één komt later. Het directe voordeel is dat zij plezier hebben, wat een van de meest effectieve manier is voor de ontwikkeling van het kind. Als er goed voor een kind gezorgd wordt en het voelt zich gelukkig, zal zijn ontwikkeling sterker en beter zijn. Dat komt omdat plezier energie toevoert aan de hersenen, wat op zijn beurt energie toevoert aan de ziel, en dat heeft een effect op het lichaam en zorgt voor lichamelijke kracht. Het voordeel dat later waargenomen kan worden is dat de meisjes door het spelen leren hoe om te gaan met kinderen, hen lief te hebben en medeleven jegens hen voelen, en dit raakt in hun karakters verankerd zodat zij zien dat het medeleven jegens hetgeen waarmee zij speelden iets echt is, vergelijkbaar met echte kinderen.
Ibn H’adjar citeerde in al-Fath’ van iemand die dacht dat het maken van speelgoed h’araam (verboden) was en dat het eerst toegestaan was maar vervolgens afgeschaft door het algemene verbod op het maken van afbeeldingen. Hij reageerde door op te merken dat de afschaffing wel eens andersom kon zijn en dat de toestemming om speelgoed (voor jongens en meisjes) te maken later kwam, op grond van het feit dat er in de h’adieth van ‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden zijn met haar), over haar speelgoed, een aanwijzing is dat dit gebeurde op een later tijdstip, omdat het vermeldt dat dit gebeurde toen de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) terug kwam van Taboek. Dus de klaarblijkelijke betekenis is dat het later gebeurde.
(Al-Mawsoo’ah al-Fiqhiyyah – Maaddat al-Tasweer.)
Islam Q&A – sheikh Muhammed Sali’h al-Munajjid
