Vormen van koefr en shirk

Ongeloof en polytheïsme.

Koefr en shirk Imaam Ibn Kethier (701 H.–774 H. – rah’iemahoellaah)
Overgenomen van Tefsier Ibn Kethier.
Vertaald door broeder Abdoelkareem.

[Noot vertaler:] Het zelfstandig naamwoord kafir (werkwoord ka-fa-ra), bestaand uit de letters kaaf, faa-e en raa-e, bestond in de pre-islamitische tijd al in het Arabisch. Taalkundig betekent het werkwoord kafara iemand die iets (of iemand) tegen beter weten in verbergt (beseffende dat het wel bestaat en aanwezig is). Het (werkwoord) werd destijds gebruikt voor boeren die hun zaden zaaien en vervolgens bedekken met een laagje aarde. Deze boeren wisten dat hun graan daar aanwezig was, maar ze verborgen deze (tegen de vogels). [Einde noot vertaler.]

[Noot uwkeuze.net:] Koefr in het Arabisch betekent iets bedekken of verbergen. Zo zegt Allah de Verhevene (Nederlandstalige interpretatie): “…als de parabel van regen (na een periode van droogte): de gewassen (die Allah daardoor laat groeien) verblijden de boeren (al-koeffaar)…” [Soerat al-H’adied (57), aayah 20.]

Koefr in sharie’ah terminologie betekent niet geloven in Allah de Verhevene en Zijn boodschapper (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem), of dit nu vergezeld gaat met ontkenning of niet vergezeld met ontkenning maar eerder twijfel, of het afkeren van het geloof uit jaloezie (#1) of arrogantie, of omdat een persoon zijn bevlieging (spontane gedachte) en begeerten volgt, hetgeen iemand ervan weerhoud om de boodschap te volgen.

<<< (#1) Zoals de joden profeet Moh’ammed (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) afwezen. Allah de Verhevene zegt over hen (Nederlandstalige interpretatie): “…toen vervolgens dat tot hen kwam wat zij herkenden (de beloofde profeet uit hun heilige geschriften), geloofden zij er niet in…” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 89.] De joden waren afkerig tegenover het verwelkomen van de waarheid toen het kwam door middel van een profeet niet van hun eigen ras, maar van de in hun ogen minderwaardige Arabieren. Want hoe konden de joden een profeet accepteren die niet van hen kwam, het superieure ras dat afstamt van Ish’aaq (vrede zij met hem), geboren uit Abrahams vrije vrouw Sara, maar van de minderwaardige Arabieren die afstammen van Ismaa’iel (vrede zij met hem), geboren uit Abrahams slavin Hadjar?>>>

Dus koefr is een eigenschap van iedereen die iets verwerpt van hetgeen Allah ons opgedragen heeft om in te geloven, nadat de boodschap hem bereikt heeft, of hij het nu verwerpt in zijn hart zonder het te uiten, of hij spreekt deze woorden van verwerping uit zonder het in zijn hart te geloven, of hij doet ze beide; of hij voert een daad uit die in de religieuze teksten beschreven wordt als zijnde een daad die iemand buiten de grenzen van het geloof plaatst. (Zie Madjmoe’ al-Fataawaa van Shaykh al-Islaam Ibn Taymiyyah, 12/335; al-Ih’kaam fie Oesoel al-Ah’kaam door Ibn Hazam, 1/45.)

Ibn Hazam zei in zijn boek al-Fasl: “Het verwerpen van iets waarvoor duidelijk bewijs is dat er geen geloof kan zijn zonder er in te geloven, is koefr. En het uitspreken van woorden waarvoor bewijs is dat het uitspreken daarvan koefr is, is koefr. Iets doen waarvoor bewijs is dat het koefr is, is ook koefr.” [Einde noot uwkeuze.net.]

Vormen van koefr

De Koran (al-Qor-aan) gebruikt het woord koefr om te verwijzen naar mensen die werkelijkheden bedekken of verbergen. De Qor-aan gebruikt dit woord om degenen die de gunsten van Allah ontkennen – door Zijn Heerschappij en Autoriteit niet te accepteren – te identificeren.

Koefr is dus een antoniem voor imaan (geloof) en een synoniem voor ongeloof in Allah, en een kaafir (mv.: koeffaar of kaafirien) is een ongelovige. Deze vorm van koefr heet koefr al-akbar of grote koefr – groot ongeloof (waarbij iemand buiten de grenzen van de Islaam wordt geplaatst). Er zijn verschillende vormen van koefr al-akbar:

1.) Koefroel-‘inaad: ongeloof door koppigheid. Dit geldt voor iemand die de waarheid kent en die toegeeft de waarheid te kennen en die met zijn tong toegeeft het te weten, maar die weigert het (de Islaam) te accepteren en die zich onthoudt om een verklaring af te leggen. Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “(Allah zal tegen de twee engelen zeggen:) ‘Werp elke halsstarrige ongelovige in de Hel!’” [Soerat Qaaf (50), aayah 24.]

2.) Koefroel-inkaar: ongeloof door ontkenning. Dit geldt voor iemand die (de waarheid) ontkent met zowel hart en tong. Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Zij kennen de gunsten van Allah, vervolgens ontkennen zij het (door anderen te aanbidden naast Allah) en de meesten van hen zijn ongelovig.” [Soerat an-Nah’l (16), aayah 83.]

3.) Koefroel-kibr: ongeloof door arrogantie en trots. Het ongeloof van de duivel (Iblies – as-shaytaan, de satan) is een voorbeeld van dit soort koefr. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En gedenk toen Wij zeiden tegen de engelen: ‘Kniel jullie neer voor Aadam (Adam) (uit eerbied voor hem en gehoorzaamheid jegens Allah).’ Toen knielden zij, behalve Iblies (#2). Hij weigerde en was hoogmoedig en hij was (werd op dat moment) een van de ongelovigen (ongehoorzaam tegenover Allah).” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 34.]

<<< (#2) Noot uwkeuze.net: Iblies is geen ‘gevallen’ engel, wat gewoonlijk gedacht wordt, maar een djinn (zie het artikel De wereld van de djinn) die eerst een aanbidder van Allah was en zich onder de engelen bevond, maar vervolgens uit arrogantie dacht dat hij beter was dan Adam (vrede zij met hem) – omdat hij van vuur geschapen was en Adam van klei – en daardoor Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) ongehoorzaam was en niet knielde voor Adam (vrede zij met hem). De Qor-aan geeft aan (Nederlandstalige interpretatie): “Hij (Allah) zei: ‘Wat belette jou (O Iblies) om neer te knielen toen Ik jou dit opdroeg?’ Hij (Iblies) zei (arrogant): ‘Ik ben beter dan hem (Adam), U schiep mij van vuur, terwijl U hem van klei schiep.’” [Soerat al-A’raaf (7), aayah 12.] Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) noemde hem “Iblies” symboliserend dat hij ablasa min ar-Rah’mah (de hoop op Barmhartigheid opgegeven had) – dat er voor hem geen hoop op Barmhartigheid was (d.w.z. vervloekt).>>>

4.) Koefroel-djoehoed: ongeloof door verwerping. Dit geldt voor iemand die de waarheid in zijn hart erkent, maar het met zijn tong verwerpt. Deze vorm van koefr is van toepassing op degenen die zich moslim noemen, maar die enige noodzakelijke en aanvaardde normen van de Islam (Arabisch: al-Islaam) – zoals as-salaat (het gebed) en az-zakaat (de verplichte liefdadigheid) – verwerpen. Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En zij loochenden deze (de tekenen), onterecht en arrogant, hoewel zij zelf (in hun hart) zeker ervan waren…” [Soerat an-Naml (27), aayah 14.] (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

5.) Koefroel-nifaaq: ongeloof door hypocrisie. Dit geldt voor iemand die zich voordoet als een gelovige, maar die zijn ongeloof verbergt. Zo iemand wordt een moenaafiq (hypocriet) genoemd. Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Waarlijk, de hypocrieten zullen in de laagste diepte van het Vuur zijn (#3) en jij zult nooit een helper (redder) voor hen vinden.” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 145.]

<<< (#3) Noot uwkeuze.net: Ibn Abie H’aatim leverde over dat toen Ibn Mas’oed (moge Allah tevreden zijn met hem) gevraagd werd over de hypocrieten, hij zei: “Zij zullen in kisten gemaakt van vuur geplaatst worden en zij zullen daarin opgesloten worden in de laagste diepte van het Vuur (de Hel).”>>>

[Toevoeging uwkeuze.net:] de hypocrieten (moenaafiqien) zijn de slechtste van alle mensen en zullen in aanmerking komen voor de grootste bestraffingen in het Hiernamaals. Dit is omdat zij doen alsof zij gelovigen zijn, maar in feite de ergste vijand zijn aangezien zij koefr (ongeloof) en shirk (afgoderij) verbergen. (Denk maar eens na over wat Paulus teweeggebracht heeft!) Hypocrisie bestaat uit twee categorieën, namelijk:

A.) Hypocrisie in geloof.
B.) Hypocrisie in daden en handelingen.

A.) Hypocrisie in geloof

Er zijn zes aspecten van hypocrisie in geloof:

1. Het loochenen van de boodschapper (Moh’ammed – Allahs zegeningen en vrede zijn met hem).
2. Het loochenen van een deel of alles wat gebracht is door de boodschapper (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem). (D.w.z. de Qor-aan, de Soennah, wetten en principes van de Islaam.)
3. Het haten van de boodschapper (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem).
4. Het haten van een deel of alles wat gebracht is door de boodschapper (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem).
5. Het blij zijn met het onteren of een tegenslag voor de religie van de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem). (D.w.z. het islamitische monotheïsme.)
6. Het verafschuwen dat de religie van de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) zegevierend wordt (ontevreden bij een overwinning voor de Islaam).

Een persoon die deze zes aspecten (van hypocrisie) heeft, zal in de laagste diepte van het Hellevuur zijn (zie aayah 4:145).

B.) Hypocrisie in daden en handelingen

Er zijn vijf aspecten van hypocrisie betreffende daden en handelingen, en hun bewijs is van de uitspraken van de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem): – de tekenen van een hypocriet zijn deze:

1. Wanneer hij spreekt, liegt hij.
2. Wanneer hij iets belooft, verbreekt hij zijn belofte.
3. Als je hem vertrouwt, bewijst hij oneerlijk te zijn (als je iets bij hem in bewaring geeft, geeft hij het niet terug, bijvoorbeeld).
4. Telkens wanneer hij ruzie maakt, gedraagt hij zich op een zeer brutale, slechte en beledigende manier.
5. Wanneer hij een verdrag aangaat, bewijst hij zichzelf verraderlijk.

(Bron: Interpretation of the Meanings of The Noble Qur’ân in the English Language door Dr. Muhammad Taqi-ud-Din al-Hilali, Ph.D. & Dr. Muhammad Muhsin Khan.) Zie de artikelen … [Einde toevoeging uwkeuze.net.]

6.) Koefroel-istih’laal: ongeloof door te proberen hetgeen wat h’araam (verboden) is verklaard h’alaal (toegestaan) te verklaren. Dit geldt voor iemand die iets als h’alaal accepteert, terwijl Allah de Verhevene dit h’araam heeft verklaard, zoals alcohol of overspel. Alleen Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) heeft het voorrecht om dingen h’alaal en h’araam te maken: degenen die proberen om zich te bemoeien met Zijn recht, zijn als rivalen/deelgenoten voor Hem en zijn daarom buiten de grenzen van het geloof getreden.

7.) Koefroel-koerh: ongeloof door het verafschuwen van een van de geboden van Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij). Allah Ta’aalaa zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En degenen die ongelovig zijn, voor hen is er vernietiging en Hij (Allah) zal hun daden verloren laten gaan. Dat is omdat zij hetgeen wat Allah neergezonden heeft haten, dus heeft Hij hun daden vruchteloos gemaakt.” [Soerat Moh’ammed (47), aayah 8-9.]

8.) Koefroel-istihzaa: ongeloof wegens spot en hoon. Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…Zeg: ‘Was het met Allah en Zijn aayaat (bewijzen, verzen, tekenen) en Zijn boodschapper (Moh’ammed) dat jullie spotten?’ Verontschuldig jullie niet; werkelijk, jullie werden ongelovig na jullie geloof (wegens jullie bespotting)…” [Soerat at-Tawbah (9), aayah 65-66.]

9.) Koefroel-i’raadh: ongeloof als gevolg van vermijding. Dit geldt voor degenen die zich afkeren en de waarheid vermijden. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En wie is er onrechtvaardiger dan hij die vermaand wordt door de aayaat (bewijzen, tekenen, verzen) van zijn Heer waarna hij zich ervan afwendt en vergeet wat zijn handen voortgebracht hebben (de slechte daden die hij verricht heeft)!?…” [Soerat al-Kahf (18), aayah 57.]

10.) Koefroel-istibdaal: ongeloof door het proberen om de wetten van Allah te vervangen. Dit kan de volgende vormen aannemen:

i.) Verwerping van Allahs wet (as-sharie’ah) zonder het te ontkennen.
ii.) Ontkenning van Allahs wet en dus het verwerpen.
iii.) Allahs wetten vervangen door menselijke wetten. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Of hebben zij deelgenoten (naast Allah) die voor hen datgene voorschrijven van de religie wat Allah niet toegestaan heeft!?…” [Soerat as-Shoeraa (42), aayah 21.]

Allah de Alwetende zegt ook (Nederlandstalige interpretatie): “En zeg niet over hetgeen jullie tongen valselijk verklaren: ‘Dit is toegestaan en dit is verboden,’ om over Allah leugens te verzinnen. Waarlijk, degenen die leugens over Allah verzinnen zullen geen succes hebben.” [Soerat an-Nah’l (16), aayah 116.] (Zie onze artikelen over Democratie.)

[Toevoeging uwkeuze.net:]

Hieruit kunnen we concluderen dat koefr – dat het tegenovergestelde is van imaan of geloof – de vorm kan hebben van gevoelens in het hart, zoals het haten van Allah Ta’aalaa of Zijn tekenen, of Zijn boodschapper (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem). Dit is in tegenspraak met liefde en geloof, die de daden van het hart ondersteunen. Koefr kan ook de vorm aannemen van uitspraken, zoals het beledigen van Allah de Verhevene. (#4) Het kan ook een handeling zijn, zoals het knielen voor afgodsbeelden, of het aanbieden van offers aan anderen dan Allah de Verhevene. Net zoals dat geloof zich kan uiten in het hart, woorden van de tong en fysieke handelingen, zo ook kan koefr zich uiten in het hart, woorden met de tong en fysieke handelingen. We vragen Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) om ons te beschermen tegen koefr en de varianten daarvan en om ons te versterken in het geloof en ons te leiden, alsook ons een reden te maken voor de (bege)leiding van anderen.

<<< (#4) Noot uwkeuze.net: punt 7 in het artikel Belangrijke waarschuwingen met betrekking tot de geloofsleer geeft het volgende aan: er zijn vele termen die mensen uitspreken die naar shirk leiden, zoals het zeggen van: “Ik zoek toevlucht bij Allah en bij jou,” of: “Ik vertrouw op Allah en op jou,” of: “Dit is van Allah afkomstig en van jou,” of: “Ik heb niemand dan Allah en jou,” of: “Allah is in de hemelen en jij op aarde,” of dat men zegt: “Als Allah er niet was en jij, dan…” enz. Men zou in deze gevallen moeten zeggen: “Ik vertrouw op Allah en vervolgens op jou…” Ook is men vaak ontevreden met de tijd, door bijvoorbeeld te zeggen: “Wat een slechte tijd,” of andere uitspraken die over de tijd gedaan worden (of het weer). Weet dat Allah de Schepper is van de tijd, ga daar met respect mee om! Zie het hierboven genoemde artikel, alsook het artikel Het omschrijven van het weer en/of de tijd als slecht voor meer informatie.>>> (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

Het volgende is genomen uit Interpretation of the Meanings of The Noble Qur’ân in the English Language door Dr. Muhammad Taqi-ud-Din al-Hilali, Ph.D. & Dr. Muhammad Muhsin Khan.

Koefr (ongeloof)

Koefr is voornamelijk ongeloof in een van de pilaren van imaan (geloof) in de Islaam. De pilaren van imaan zijn: te geloven in (1) Allah, (2) Zijn engelen, (3) Zijn boodschappers, (4) Zijn geopenbaarde Boeken, (5) de Dag der Opstanding, en (6) al-qadar, de goddelijke voorbeschikking (het lot – d.w.z. alles wat Allah de Verhevene verordend heeft, dient plaats te vinden). (Zie de verhandeling De 6 pilaren van geloof voor details.)

Er zijn twee aspecten van ongeloof:

1.) Het grote ongeloof (al-koefr al-akbar): dit aspect sluit iemand volledig buiten van de kring van de Islaam. Er zijn vijf soorten (van dit grote ongeloof):

a.) Koefr-at-takdhieb. Dit omvat het niet geloven in de goddelijke waarheid of het ontkennen van enige pilaar van geloof. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Wie is er dan onrechtvaardiger dan degene die liegt over Allah en die de waarheid loochent wanneer die tot hem komt!? Is er in de Hel geen verblijfplaats voor de ongelovigen!?” [Soerat az-Zoemar (39), aayah 32.]

b.) Koefr-al-ibaa’ wat-takabboer ma’at-tasdieq. Dit omvat verwerping van en arrogantie jegens het jezelf overgeven/onderwerpen aan de bevelen van Allah na overtuiging van hun waarheid. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En Wij zeiden: ‘O Aadam (Adam)! Verblijf, jij en jouw echtgenote (H’awwaa-e – Eva), in het Paradijs (de tuinen van eeuwige gelukzaligheid) en eet beide van haar, overvloedig (vrij en met plezier), waar (en wanneer) jullie beide maar willen. Maar nader niet deze boom (#5), want dan zullen jullie beide tot de onrechtplegers (ongehoorzamen) behoren.’” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 34.]

<<< (#5) Noot uwkeuze.net: imaam Aboe Dja’far ibn Djarier zei: “We weten niet wat voor boom dit was, omdat Allah niets over de aard van deze boom vermeld heeft in de Qor-aan of authentieke Soennah. Doch deze kennis brengt geen enkel voordeel, net zoals het onwetend zijn over haar aard geen kwaad kan. En Allah weet het beste.” De boom deed louter dienst als beproeving.>>>

c.) Koefroe-as-shakkie waz-dhann. Dit omvat twijfel of gebrek aan overtuiging (yaqien) in de zes pilaren van geloof. Allah Ta’aalaa zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En hij ging zijn tuin binnen terwijl hij onrechtvaardig was tegenover zichzelf (door zijn arrogantie, ondankbaarheid en ongeloof). Hij zei: ‘Ik denk dat dit nooit zal vergaan. En ik denk dat het Uur nooit zal plaatsvinden. En zelfs als ik tot mijn Heer teruggebracht zou worden, zou ik zeker in ruil daarvoor (de tuin) iets beters vinden (want als ik niet geliefd zou zijn bij Hem, zou Hij mij dit allemaal niet gegeven hebben).’ Zijn (gelovige) metgezel zei tegen hem, terwijl hij met hem (vermanend) discussieerde: ‘Geloof jij niet in Degene Die jou schiep van aarde, vervolgens uit noetfah (mengsel van vocht), waarna Hij jou vormde tot een man!? Maar wat mij (mijn overtuiging) betreft; Hij is Allah (de Enige God), mijn Heer, en ik ken niet één deelgenoot toe aan mijn Heer.’” [Soerat al-Kahf (18), aayah 35-38.]

d.) Koefr-al-i’raad. Dit omvat je willens en wetens afwenden van de waarheid of het afwijken van de duidelijke aayaat (bewijzen, tekenen, verzen) die Allah de Verhevene geopenbaard heeft. Allah de Almachtige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Wij schiepen de hemelen en de aarde en wat daartussen is slechts met de waarheid (#6) en een vastgestelde termijn. En degenen die ongelovig zijn wenden zich af van hetgeen waarvoor zij gewaarschuwd worden.” [Soerat al-Ah’qaaf (46), aayah 3.]

<<< (#6) Noot uwkeuze.net: Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) schiep dit alles niet voor louter amusement, maar met grote Wijsheid en een rechtvaardig doel “…zodat Hij degenen die kwaad deden zal vergelden voor hetgeen zij deden (in het Hellevuur) en Hij degenen die goed deden zal belonen met het beste (het Paradijs).” [Nederlandstalige interpretatie van soerat an-Nadjm (53), aayah 31.] Bovendien is het hele systeem van de hemelen en de aarde een getuige van de waarheid van de doctrine van tawh’ied en de valsheid van shirk (in al zijn vormen). De schepping van de hemelen en de aarde dient als bewijs voor de mensheid dat zij een Schepper, Instandhouder en Heer hebben en dat Hij slechts één is – God, of Allah: laa ilaaha illallaah, er is geen god die het recht heeft om aanbeden te worden behalve Allah, Die dit alles niet schiep om Zichzelf te vermaken (want Hij heeft dit niet nodig en Hij is verheven boven zo’n menselijke eigenschap). Zie het artikel Het doel van de schepping.>>>

e.) Koefr-an-nifaaq. Dit omvat schijnheilig geloof. Zie de informatie over de moenaafiqien hierboven.

2.) Het kleine ongeloof (al-koefr al-asghar): dit aspect van ongeloof brengt iemand niet buiten de oevers van de Islaam. Het wordt ook wel koefraan-ni’mah genoemd. Dit omvat ongeloof dat zich manifesteert in ondankbaarheid jegens de zegeningen of gunsten van Allah de Meest Barmhartige, Die zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En Allah stelt een gelijkenis: een stad (Mekkah) die veilig en rustig was, de voorzieningen ervan kwamen overvloedig van elke plaats, waarna haar bewoners de gunsten van Allah ontkenden (en de grootste gunst was het zenden van Moh’ammed). Dus omhulde Allah hen met honger en angst vanwege hetgeen zij gewoon waren te doen.” [Soerat an-Nah’l (16), aayah 112.] (Einde fragment uit Interpretation of the Meanings of The Noble Qur’ân in the English Language.)

[Noot uwkeuze.net:] we dienen heel voorzichtig te zijn bij het oordelen over iemands geloof. As-Shawkaanie heeft gezegd: “Weet dat het verklaren dat een persoon niet langer een moslim meer is en dat hij een ongelovige is geworden, een zaak is waaraan geen moslims die gelooft in Allah en de Laatste Dag zich aan moet wagen zonder een bewijs dat zo duidelijk is als de zon op een onbewolkte middag. Dit is omdat er authentiek is overgeleverd van een groep metgezellen (moge Allah tevreden zijn met hen) dat de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Eenieder die tegen zijn broeder zegt: ‘O jij ongelovige,’ één van hen is werkelijk een ongelovige.’ In een andere overlevering is vermeld dat de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): ‘Eenieder die een andere man van ongeloof beschuldigd of tegen hem zegt: ‘O jij, vijand van Allah,’ en hij is niet wat hij gezegd heeft, dan zal die beschuldiging naar de beschuldiger terugkeren.’ Hij (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft ook gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Eenieder die een gelovige beschuldigd van ongeloof, het is alsof hij hem gedood heeft.’” Maar een ongelovige wier ongeloof door duidelijk bewijs aangetoond is geen ongelovige noemen is ook gevaarlijk en kan iemand ook buiten de grenzen van de Islaam plaatsen. (Zie het artikel Het gevaar van het ongelovig verklaren van individuen.) [Einde noot uwkeuze.net.]

Vormen van shirk

Shirk 1 kl Een van de belangrijkste verplichtingen (voor een moslim) is het kennen en begrijpen van de betekenis van shirk (polytheïsme, afgoderij), de ernst ervan en de verschillende vormen, zodat onze tawh’ied [het toeschrijven (van Allah) aan Eenheid – geloof in de eenheid van Allah] en onze Islaam compleet kan zijn en ons geloof correct.

Wij zeggen (en Allah is de Bron van kracht, en ware leiding komt van Hem): weet – moge Allah u leiden – dat het woord shirk in het Arabisch betekent ‘het nemen van een partner’, dat wil zeggen, iemand als de partner/deelgenoot van een ander zien. Er wordt gezegd (in het Arabisch): ashraka baynahoema (hij verenigde hen beide), als hij hen beschouwde als twee van gelijke status; of ashraka fie amrihie ghayrahoe (hij betrok iemand anders bij zijn kwestie) wanneer hij twee mensen erbij betrok.

Shirk betekent in sharie’ah termen of islamitische terminologie: het toekennen van een partner/deelgenoot of rivaal aan Allah in Zijn Heerschappij (Roeboobiyyah), aanbidding (‘ibaadah) of in Zijn Namen en Eigenschappen (Asmaa-e wa as-Sifaat).

Een rivaal is een concurrent of tegenhanger. Vandaar dat Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) het verbiedt om rivalen naast Hem aan te stellen en Hij veroordeelt in vele verzen van de Qor-aan degenen die hen (de rivalen) als goden in plaats van of naast Allah nemen. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…Dus ken daarom aan Allah geen gelijken toe, terwijl jullie weten (dat Hij geen deelgenoot heeft en dat Hij alleen het recht heeft om aanbeden te worden).” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 22.]

<<< Noot uwkeuze.net: ‘Abdoellaah (moge Allah tevreden zijn met hem) verhaalde: “Ik vroeg de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem): ‘Wat is de grootste zonde m.b.t. Allah?’ Hij zei: ‘Dat je een deelgenoot aan Allah toekent hoewel alleen Hij jou schiep.’ Ik zei: ‘Dat is inderdaad een grote zonde.’ Vervolgens vroeg ik: ‘Wat komt daarna?’ Hij zei: ‘Je zoon doden uit angst dat hij je eten met je deelt (d.w.z. armoede).’ Ik vroeg: ‘Wat komt daarna?’ Hij zei: ‘Het begaan van overspel met de vrouw van je buurman.’” (Sah’ieh’ al-Boekhaarie, 6/4477.)>>>

Er zijn twee hoofdvormen van shirk met betrekking tot de daden (van het hart, de tong en de ledematen, die niet kunnen worden gescheiden van elkaar), namelijk de grote en kleine shirk. Shirk zelf kan worden onderverdeeld in drie vormen:

– As-Shirk al-Akbar (de grote shirk)
– As-Shirk al-Asghar (de kleine shirk)
– As-Shirk al-Khafie (de verborgen shirk)

De verschillen tussen as-shirk al-akbar en as-shirk al-asghar:

1.) As-Shirk al-akbar plaatst iemand buiten de grenzen van de Islaam. Het fundamentele verschil tussen as-shirk al-akbar en as-shirk al-asghar is dat de eerste een persoon buiten de grenzen van de Islaam plaatst, terwijl de tweede dat niet doet, maar het (as-shirk al-asghar) kan wel leiden tot grote shirk. Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Werkelijk, degenen die zeiden: ‘Waarlijk, Allah is de Messias, zoon van Maryam (Maria),’ zijn ongelovig geworden…” [Soerat al-Maa-idah (5), aayah 17.]

De manier waarop we kunnen voorkomen dat we shirk begaan, is door het bestuderen van de rituele handelingen van de Islaam (sha’aa-ir al-Islaam); hierdoor zal men weten dat men deze handelingen niet dient uit te voeren voor iemand anders dan Allah, zoals het gebed, vasten, da’wah, slachten enz.

2.) As-Shirk al-akbar is de grootste zonde en zal nooit vergeven worden (als men er niet tijdig oprecht berouw er voor toont). Degenen die grote shirk plegen zullen nooit vergeven worden zoals Allah de Almachtige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…Waarlijk, wie deelgenoten toekent aan Allah, dan heeft Allah het Paradijs werkelijk voor hem verboden en zijn verblijfplaats zal het Vuur zijn…” [Soerat al-Maa-idah (5), aayah 72.]

3.) Grote shirk leidt tot een eeuwig verblijf in het Hellevuur. Degene die grote shirk begaat zal voor altijd in het Hellevuur blijven, terwijl degene (een moslim) die as-shirk al-asghar begaat gestraft zal worden in het Hellevuur; maar als Allah het wil zal Hij hem er uit halen (na een bepaalde tijd dat alleen bij Allah bekend is) of hem zelfs voor altijd daar achter laten, omdat Allah de Almachtige doet wat Hij wil (afhankelijk van iemands geloof en daden). Allah de Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…Waarlijk, wie deelgenoten toekent aan Allah, dan heeft Allah het Paradijs werkelijk voor hem verboden en zijn verblijfplaats zal het Vuur zijn…” [Soerat al-Maa-idah (5), aayah 72.]

4.) Grote shirk vernietigt alle h’asanaat (goede daden), terwijl as-shirk al-asghar dat niet doet. Allah Ta’aalaa zegt (Nederlandstalige interpretatie): “… Als jij deelgenoten toekent aan Allah, zullen jouw werken zeker verloren gaan en zul jij zeker behoren tot de verliezers.” [Soerat az-Zoemar (39), aayah 65.] (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

As-Shirk al-Akbar (de grote shirk)

Dit betekent dat men iets toeschrijft aan iets/iemand anders dan Allah dat alleen aan Allah toebehoort, zoals Heerschap (Roeboobiyyah), goddelijkheid (oeloohieyyah) en de goddelijke Namen en Eigenschappen (al-Asmaa-e wa al-Sifaat).

Dit soort shirk kan soms zichtbaar zijn, zoals degenen die afgodsbeelden, graven, de doden of afwezigen aanbidden.

Het kan soms ook verborgen zijn, zoals degenen die hun vertrouwen in andere goden stellen naast/buiten Allah, of de shirk en koefr van de huichelaars (moenaafiqien).

Shirk kan ook soms de vorm aannemen van geloofsovertuigingen: zoals het geloof dat er iemand anders is die schept, die leven geeft en dood veroorzaakt, die de zaken van het universum beheerst of regelt, samen met Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke).

Enkele voorbeelden van as-shirk al-akbar:

1.) Shirk ad-doe’aa-e (de shirk van smeekbede/aanroeping). Deze vorm van shirk impliceert het aanroepen en afsmeken van of bidden tot anderen dan Allah de Almachtige, zoals het afsmeken van een dode persoon in zijn graf etc. Deze vorm van shirk is zeer gebruikelijk, vooral in delen van Azië en onder sommige soefi’s.

2.) Shirk at-taa’ah (de shirk van gehoorzaamheid). Dit soort grote shirk impliceert het gehoorzamen van iedere andere autoriteit buiten de sharie’ah (het gehoorzamen van de bevelen van Allah). Als men een andere (autoriteit) dan Allahs wet gehoorzaamt, wordt het beschouwd als shirk at-taa’ah, zoals bijv. een staat die het illegaal/verboden gaat stellen om de moedjaahidien te ondersteunen of de h’idjaab te dragen. Allah de Almachtige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “ Zij (joden en christenen) hebben hun rabbijnen en hun monniken tot heren naast Allah genomen (#7)…” [Soerat at-Tawbah (9), aayah 31.]

<<< (#7) Noot uwkeuze.net: degenen die bepalen wat toegestaan en verboden is zonder zich te beroepen op het Boek van Allah, kennen zich de rang van godheid toe; en degenen die hun recht om wetten te maken erkennen en deze volgen (door hen te gehoorzamen in dingen welke zij toegestaan of verboden verklaarden volgens hun eigen begeerten, zonder dat het opgedragen is door Allah), hebben hen als heren (goden) genomen. (Tefhiem al-Qor-aan, Sayyid Aboe al-A’laa Mawdoedie.) Zie het artikel Uitleg van “Ma’anaa at-Taaghoet – de betekenis van taaghoet”.>>>

Ah’med, at-Tirmidzie en Ibn Djarier leverden over: “Eens, terwijl de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) het vers (9:31) reciteerde, zei ‘Adiy ibn H’aatim: ‘O boodschapper van Allah! Zij aanbidden hen (d.w.z. de rabbijnen en monniken) niet.’ De boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) zei (Nederlandstalige interpretatie): ‘Zij doen dat zeker wel. Zij (d.w.z. de rabbijnen en monniken) maakten wettige dingen onwettig en onwettige dingen wettig (#8) en zij (d.w.z. de joden en de christenen) volgden hen en hierdoor aanbaden zij hen werkelijk.’” (Tefsier at-Tabarie, vol. 10.)

<<< (#8) Noot uwkeuze.net: denk eens aan Paulus’ visie aangaande de besnijdenis en varkensvlees, hoewel Jezus (vrede zij met hem) o.a. gezegd zou hebben: “…Denk niet dat ik gekomen ben om de wet of de profeten teniet te doen (de religie, boodschap blijft hetzelfde); ik ben niet gekomen om teniet te doen, maar om te vervullen (uit te voeren, te bevestigen)…” (Matteüs 5:17.)>>>

3.) Shirk al-mah’abbah (shirk van de liefde). Deze vorm van shirk houdt in dat zij iemand liefhebben die Allah haat (d.w.z. de koeffaar), of zij haten degenen waarvan Allah houdt (d.w.z. de gelovigen). Allah de Almachtige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En onder de mensen zijn er die anderen naast Allah nemen als gelijken (afgoden). (#9) Zij houden van hen zoals zij van Allah houden, terwijl degenen die geloven meer houden van Allah (dan wat dan ook)…” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 165.]

<<< (#9) Noot uwkeuze.net: door sommige exclusieve Eigenschappen en Vermogens van Allah aan anderen toe te schrijven en door alle of sommige exclusieve Rechten van Hem aan valse goden toe te kennen. (Tefhiem al-Qor-aan, Sayyid Aboe al-A’laa Mawdoedie.)>>>

Er zijn vele andere vormen van grote shirk die niet in dit artikel zijn genoemd (#10). Voor een diepgaande studie van shirk en zijn vormen, verwijzen wij u naar de boeken die aan het einde van dit artikel vermeld zijn.

<<< (#10) Noot uwkeuze.net: waaronder shirk an-niyyah wal-iraadah wal-qasd. Dit aspect omvat intenties, doelen en voornemen betreffende daden van aanbidding, of religieuze handelingen verrichten niet omwille van Allah de Verhevene maar gericht aan afgoden. Allah Ta’aalaa zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Wie het wereldse leven en haar versiering wensen (#B), voor hen zullen Wij hun daden daarin volledig vergoeden en zij zullen daarin niet tekort worden gedaan. Zij zijn degenen voor wie er in het Hiernamaals niets is behalve het Vuur, en nutteloos is hetgeen zij daarin (het wereldse leven) deden, en hetgeen zij gewoon waren te doen is teniet gedaan.” [Soerat Hoed (11), aayah 15-16.] (#B) Dit vers zegt dat degenen die de Qor-aan verwerpen over het algemeen degenen zijn die deze wereld en haar genietingen aanbidden. De voornaamste reden van hun verwerping van de Qor-aan was (en is) de onjuiste overtuiging dat er niets waardevoller is dan de genietingen van deze wereld en haar materialistische winsten, dus dienen er geen beperkingen te zijn op de verwerving ervan (zoals de beperkingen die in de Qor-aan opgelegd worden). Zij maakten deze keuze, vervolgens verzonnen zij argumenten (zoals de argumenten die in de Qor-aan genoemd worden) om hun eigen gedachten en die van anderen te misleiden. (Tefhiem al-Qor-aan, Sayyid Aboe al-A’laa Mawdoedie.) >>> (Klik op onderstaande afbeelding om het vergroot weer te geven. Gebruik de afbeelding voor da’wah.)

As-Shirk al-Asghar (de kleine shirk)

Dit omvat alles dat kan leiden tot grote shirk, of dat wordt beschreven in de religieuze teksten als zijnde shirk, maar het bereikt niet het nivaeu van grote shirk.

Enkele voorbeelden van as-shirk al-asghar:

1.) Emotioneel gehecht zijn aan een aantal middelen die geen basis hebben en waarvoor Allah geen toestemming heeft gegeven – zoals het ophangen van “handen” (#11), turquoise kralen etc. – omdat ze (zoals zij geloven) bescherming bieden of dat ze het boze oog (jaloezie) afweren. (Zie het artikel Jaloezie en het boze oog.) Maar Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) heeft deze middelen niet gemaakt om bescherming te bieden, hetzij op grond van de sharie’ah of volgens de wetten van het universum.

<<<(#11) Noot van de vertaler: de “handen” die hier zijn genoemd zijn objecten van metaal, aardewerk etc, meestal blauw of turquoise van kleur, die sommige mensen ophangen om het boze oog af te weren, op basis van hun verkeerde overtuiging. Noot van uwkeuze.net: een voorbeeld is het “Handje van Fatima”, of de “hamsa” (vijf). De amulet wordt aan halskettinkjes en armbandjes gehangen, alsook als hangers aan muren en in auto’s, of als henna op het lichaam aangebracht. Het “Handje van Fatima” verwijst naar Faatimah al-Zahra, de dochter van profeet Moh’ammed (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem). Echter, het is een shirk-symbool met een spirituele/religieuze lading waar we ons van dienen te distantiëren. We zien ze helaas steeds vaker voorkomen op kleding en leuke accessoires voor in huis, zoals kaarsjes. Zie het artikel Amuletten en bijgeloof.>>>

2.) Het vereren van sommige mensen of dingen op een manier dat niet het niveau bereikt van het toeschrijven van heerschappij aan hen, zoals het zweren bij iets anders dan Allah, of door te zeggen: “Ware het niet voor Allah en zus-en-zo,” etc.

3.) Ar-Riyaa-e (pronken, te koop lopen met je goede daden) is iedere goede daad die wordt uitgevoerd om lof, roem of enige andere wereldse winst te ontvangen. Het is een vorm van shirk, want in plaats van het doen van goede daden omwille van Allah, doet men het omwille van zichzelf. Imaam Ah’med leverde over dat Mah’moed ibn Labied zei dat de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Wat ik het meeste vrees voor jullie is de kleine shirk (afgoderij).” Zij zeiden: “Wat is de kleine shirk, O boodschapper van Allah?” Hij zei: “Ar-Riyaa-e (te koop lopen met je daden, indruk proberen te maken op mensen etc.). Allah zal zeggen op de Dag der Opstanding, wanneer de mensen beloond of bestraft worden voor hun daden: ‘Ga naar degene tegenover wie je indruk wilde maken in de wereld en zie of je enige beloning bij hem vindt.’” (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

De shaytaan werkt actief samen met de qoerraa-e (degenen die zijn begunstigd met een mooie stem om de Qor-aan te reciteren): de shaytaan zal hen benaderen en hen vertellen om te pronken met hun stem/recitatie, d.m.v. bijv. as-salaah (het gebed) te begeleiden, niet voor beloning of om Allah te behagen, maar om te pronken met hun stem.

Een persoon moet nooit pronken met een van zijn gebeden, da’wah of goede daden enz. Alle handelingen die worden gedaan om te pronken zullen nooit worden beloond, omdat ze verricht zijn voor jezelf en niet voor Allah de Almachtige.

As-Shirk al-Khafie (de verborgen shirk)

De verborgen shirk kan zowel grote als kleine shirk zijn, afhankelijk van het gebied waarop het is begaan. Verborgen shirk is een van de meest gevaarlijke vormen van shirk, omdat mensen niet kunnen zien dat ze dit begaan. Het is overgeleverd in al-Djaami’ as-Saghier, h’adieth #4934, dat boodschapper Moh’ammed (Allahs zegeningen en vrede) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “As-Shirk al-khafie is in de moslimgemeenschap onopvallender dan een kruipende zwarte mier op een zwarte steen in de duisternis van de nacht.” En deze onopvallende shirk wordt kwijtgescholden door binnen een dag en een nacht drie maal de volgende zinnen te zeggen:

اللهم إني أعوذ بك أن أشرك بك وأنا أعلم وأستغفرك لما لا أعلم

“Allaahoemma iennie a’oedzoe bieka an oeshrika bieka wa anaa a’lem, wa astaghfieroeka liemaa laa a’lem – O Allah! Ik zoek toevlucht bij U, opdat ik willens en wetens shirk heb gepleegd, en ik zoek Uw vergiffenis voor wat ik doe zonder het te weten.”

[Toevoeging uwkeuze.net:]

Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Heb jij [O Moh’ammed (#12)] degene gezien die zijn begeerte als god nam?…” [Soerat al-Foerqaan (25), aayah 43.]

<<< (#12) En bij uitbreiding ook elk verstandig en nadenkend mens; kijk eens naar de gevolgen van het volgen van de begeerten.>>>

Een afgod hoeft niet per se gemaakt te zijn van steen of hout. Een afgod kan ook in de vorm zijn van een bepaalde waarde, een concept of principe. Door de eigen wil – gebaseerd op begeerten en bevliegingen – te prefereren boven de Wil van Allah, neemt hij zijn eigen wil als een god. Alles wat hij bewondert en als goed ziet volgens zijn eigen begeerten, wordt zijn religie en zijn weg (manier van leven) i.p.v. de weg van Allah.

Aboe Hoerayrah (moge Allah tevreden zijn met hem) verhaalde dat de profeet (Allahs zegeningen en vrede) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Volgens Allah is iemands eigen begeerte de slechtste van alle valse goden die aanbeden en gediend worden in plaats van Allah.” (Overgeleverd door Tabaraanie.)

Zo wordt er ook overdreven aandacht geschonken aan materialistische waarden en deze worden de voornaamste zorg van de mensen en worden koste wat het kost in stand gehouden. Aldus worden mensen niet meer dan machines, terwijl spirituele en morele waarden verloren raken en met voeten worden getreden. Maar dit geschiedt niet toevalligerwijs! Het geschiedt allemaal volgens een geniepig plan (van satan) die de oude afgoden tracht te vervangen met nieuwe en deze behandelt als de oppermachten die aan het roer zitten van alle waarden en normen. Wanneer materialisme dus transformeert in een afgod waar de mensen eerbied aan bewijzen (hun hele leven wordt hierdoor bepaald, alles wordt gemeten in geld), zullen alle waarden en overwegingen – inclusief moraliteit, familie, eer, vrijheid en veiligheid – opgeofferd worden voor diens belang. (Zie het artikel Submission.) (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) zegt ook (Nederlandstalige interpretatie): “Heb jij (O Moh’ammed) degene gezien die zijn eigen begeerten neemt als zijn god!?…” [Soerat al-Djaathiyah (45), aayah 23.]

Zie en overpeins – O edele boodschapper – de toestand van deze ongelovigen. Jij zult geen ergere onwetendheid dan die van hen aantreffen. Wanneer hun begeerte voor hen iets goedkeurt volgen zij het en nemen zij het als een god, ongeacht hoe verachtelijk hun daad en hun denken zijn. Zij onderwerpen zich eraan zoals de dienaar zich onderwerpt aan degene die hij aanbidt. (At-Tefsier al-Waseet lil Qor-aanie l-Kariem van Moh’ammed Sayyied Tantaawie.)

Door de eigen begeerten en ideeën te prefereren boven de geboden en verboden van Allah, kent de mens deelgenoten aan Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) toe. Men wordt dan een slaaf van zijn eigen lusten en begeerten, die van nature veranderend van aard zijn. In Tefhiem al-Qor-aan staat vermeld dat Aboe Bakr al-Djassas hierover zei: “Hij gehoorzaamt zijn begeerten zoals men zijn God zou moeten gehoorzamen.”>>>

Voor meer details over en uitvoerige bespreking van de onderwerpen tawh’ied, koefr en shirk, zie de boeken:

– Het Monotheïsme Boek, geschreven door sheikh dr. Saalih’ ibn Fawzaan ibn ‘Abdiellaah al-Fawzaan, vertaald door Abou Sayfoullah al-Maghriebie.

– Uitleg Van De Drie Fundamentele Grondbeginselen en de Uitleg Van De Vier Principes betreft Shirk, geschreven door sheikh Moh’ammed ibn ‘Abdoe l-Wahhaab, uitgelegd door sheikh Moh’ammed ibn Saalih’ al-‘Oethaymien en sheikh Saalih’ Aal s-Sheikh en sheikh ‘Abdoellaah ibn Djiebrien, bewerkt door Fahd ibn Naasir ibn Ibraahiem as-Soelaymaan en Aboe ‘Ammaar Yasir Qaadhie, vertaald door Aboe Yoesoef ‘Abdoellaah, Abou Sayfoullah al-Maghriebie en Aboe Dardaa-e.

Beide boeken zijn uitgegeven door Uitgeverij Momtazah en te bestellen in onze islamwinkel.