Is de islamitische wet sharie’ah of fiqh?
Door Abu Ibrahim.
Vertaald door Aboe Yoesoef ‘Abdoellaah.
Als je een willekeurig persoon, moslim of niet-moslim, vraagt: “Wat is sharie’ah (sharia)?,” dan zullen zij hoogstwaarschijnlijk antwoorden dat het de islamitische wet is. Sommige onwetende mensen kunnen zelfs zo ver gaan dat zij zeggen dat het de wet is die moslims toestaat om handen af te hakken.
En als je hen vraagt: “Wat is fiqh?,” dan zullen de meeste niet-moslims geen antwoord hebben. Waarschijnlijk hebben zij er nog nooit van gehoord en geen idee hebben wat het is.
De gemiddelde moslim zal wel van de term gehoord hebben, maar ook zij zullen niet in staat zijn een goed antwoord te geven.
Maar hierdoor ontstaat de vraag, als sharia islamitische wetgeving is en fiqh is islamitische wetgeving, wat is dan het verschil tussen sharia en fiqh?
Wellicht denken velen dat er niet veel verschil is tussen sharie’ah en fiqh. Maar dat is absoluut onjuist. Er is een groot verschil en het is belangrijk dat moslims dat begrijpen. (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)
Waarom is het belangrijk om fiqh en sharie’ah te begrijpen?
Veel mensen, vooral degenen die de Islaam haten en de zogenaamde ‘moderne moslims’, proberen te zeggen dat de islamitische wet ouderwets en achterhaald is. (Zie het artikel Moet de islam gemoderniseerd worden?) Zij zeggen dat moslims willen leven volgens een wet die meer dan duizend jaar geleden bedacht is door een stam in de woestijn in een ver land.
Zij doen deze bewering gebaseerd op een ondoordacht begrip van de Islaam en een gebrek aan kennis over de sharie’ah en fiqh. Hoe vaak hebben we gehoord dat mensen zeggen dat de sharie’ah gaat over het afhakken van handen voor stelen (en het stenigen van overspelige vrouwen – en alleen vrouwen)!?
Werkelijk!?
Als dit alles is wat je weet over de sharie’ah, dan weet je absoluut niets over de sharie’ah. (Zie het artikel De islamitische sharia.)
Ik herinner mij in 2010 toen er veel tumult ontstond in de Verenigde Staten over moslims die zouden proberen het land over te nemen en de “sharia wet” zouden willen invoeren. Deze staat van opwinding duurde voort in 2011 en er waren veel Staten die een wetgeving doorvoerden die de sharie’ah naar verluidt zou verbieden.
Dit was een enorme vlaag van waanzin die in feite zinloos was.
Ten eerste, er is helemaal geen bedreiging van moslims die ook maar iets over gaan nemen in dit land. Veel Amerikaanse moslims zijn zo vurig om hun vaderlandsliefde te bewijzen; veel daarvan zullen een grotere yankee blijken dan de meest hartstochtelijke WASP-Amerikaan.
<<<WASP is een Engelse afkorting voor White Anglo-Saxon Protestant. De term wordt gebruikt om de blanke, Angelsaksische en protestantse, maatschappelijke toplaag aan te duiden in de Verenigde Staten.>>>
Ten tweede, niemand kan zo maar even de sharie’ah invoeren. Amerikaanse moslims zijn maar weinig in aantal, politiek en financieel te zwak en te verdeeld om iets op een dergelijke grote schaal zoals dit te doen. Kom op! We kunnen het niet eens eens zijn over wanneer de Ramadan begint. Denk je nou werkelijk dat wij in staat zijn om de sharie’ah in te voeren!?
Om deze dwaze veronderstellingen en paniektactieken te bestrijden, is het belangrijk dat moslims weten hoe zij de dialoog kunnen sturen. We moeten weten hoe we deze onbegrepen term kunnen uitleggen.
Wat is sharie’ah?
De letterlijke betekenis van sharie’ah is “waterpoel” (of “de weg naar water”).
Maar in islamitische termen bestaat sharie’ah uit drie aspecten:
- De wetten opgelegd in de Koran (al-Qor-aan)
- De wetten geopenbaard aan de profeet Moh’ammed (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem)
- De wetten die genomen worden van de levensstijl (Soennah) van de profeet Moh’ammed (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem)
Zoals u kunt zien komt de sharie’ah direct van de Qor-aan en de Soennah. Met andere woorden, het komt van Allah de Meest Verhevene en Zijn boodschapper (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem). (#1) Het is daarom onlogisch om te denken dat een vrome moslim deze wetten achter kan (of zal) laten.
<<<(#1) Noot van vertaler: in feite komt het allemaal van Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke), Die zegt over de profeet Moh’ammed (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) (Nederlandstalige interpretatie): “Noch spreekt hij uit begeerte. Het is slechts een openbaring die (aan hem) geopenbaard is.” [Soerat an-Nadjm (62), aayah 3-4.] Hij (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) vertelt slechts datgene wat hij bevolen is om aan de mensen te verkondigen, volledig en zonder enige toevoeging of vermindering. (Tefsier Ibn Kethier.) De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Waarlijk, mij is de Qor-aan gegeven en iets gelijkwaardig hieraan (d.w.z. de Soennah)!” (Overgeleverd door Aboe Daawoed, at-Tirmidzie en Ah’med.) Aangezien de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) zei “…mij is gegeven…” brengt dit met zich mee dat zijn Soennah ook een vorm van inspiratie is.>>>
En net zoals de Qor-aan en de Soennah niet veranderen, zo verandert de sharie’ah ook niet. Wat Allah en Zijn boodschapper toegestaan hebben verklaard volgens de sharie’ah zal altijd toegestaan blijven. En wat zij verboden hebben verklaard zal altijd verboden blijven.
Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) heeft polygamie een acceptabele vorm van huwelijk gemaakt. Dus het zal altijd toegestaan blijven en niemand kan dat veranderen. Iedereen die zegt dat we polygamie moeten verbieden omdat het ouderwets is en slecht voor vrouwen vergist zich. En iedere moslim die deze mening steunt is zondig.
Allah de Verhevene heeft ribaa (rente) verboden. Dus het zal altijd verboden blijven en niemand kan dat veranderen. Iedereen die het toegestaan wil maken omdat het geaccepteerd is in de moderne financiële wereld vergist zich. En iedere moslim die deze mening steunt is zondig.
[Lees meer over de sharie’ah in het artikel De islamitische sharia.]
Wat is fiqh?
De letterlijke betekenis van fiqh is “correct begrip”.
Maar in islamitische termen beduidt fiqh het afleiden van regels en oordelen van het bewijs dat gevonden wordt in de sharie’ah, oftwel de Qor-aan en de Soennah, alsook van de consensus (idjmaa’) van islamitische geleerden. (Zie het artikel Introductie tot de kennis van oesoel al-fiqh – de fundamenten van de islamitische jurisprudentie.)
Fiqh komt niet noodzakelijkerwijs direct van de Qor-aan en Soennah. Maar het komt wel indirect van deze bronnen en fiqh schuift de sharie’ah niet terzijde. Fiqh wordt gebruikt om wetten te formuleren voor kwesties die niet specifiek door de sharie’ah behandeld worden.
Bijvoorbeeld, zowel de Qor-aan als de Soennah verbieden niet uitdrukkelijk het roken van sigaretten. Aanvankelijk oordeelden islamitische geleerden dat roken afkeurenswaardig is vanwege de stank en het imiteren van niet-moslims.
Maar het was niet verboden.
Maar nadat ontdekt was dat het roken van sigaretten dodelijk kan zijn, oordeelden islamitische geleerden dat sigaretten (en al hetgeen dat hetzelfde effect heeft) verboden zijn in de Islaam. Islamitische geleerden kwamen tot dit oordeel wegens het bewijs in de Qor-aan (Nederlandstalige interpretatie): “O degenen die geloven! Eet (toe-eigen) niet onderling elkaars bezittingen op een onrechtmatige wijze, behalve als het om handel met wederzijdse goedkeuring gaat. (#2) En dood julliezelf niet. Waarlijk, Allah is Barmhartig met jullie.” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 29.]
<<<(#2) Noot van vertaler: zie het artikel Verboden zakelijke transacties.>>>
Deze regelgeving is fiqh in actie. Er is geen directe veroordeling van het roken van sigaretten in de bronnen van de sharie’ah (de Qor-aan en Soennah). Maar geleerden gebruiken deze zelfde bronnen om te bepalen dat het toch ook verboden is.
De primaire verschillen tussen fiqh en sharie’ah
Aldus kunnen we zien dat fiqh en sharie’ah verwant zijn en dat zij beide aspecten zijn van de islamitische wet. Maar er zijn belangrijke verschillen.
- De sharie’ah kan niet veranderd worden. Maar fiqh kan veranderen op basis van nieuwe informatie.
- De sharie’ah is breed en algemeen. Fiqh concentreert zich op nauwgezette en specifieke kwesties.
- De sharie’ah komt van de Qor-aan en de Soennah. Fiqh komt van de sharie’ah.
Men dient niet te weifelen aangaande de sharie’ah. Het komt van Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke). De meeste moslims passen dagelijks een of ander aspect van de sharie’ah toe, hetzij bewust of onbewust.
En tot Allah keren wij allemaal terug.
Www.uwkeuze.net recommandeert het 227 pagina’s tellende boek De ontwikkeling van fiqh – de islamitische wet & de madzaahib, van Dr. Abu Ameenah Bilal Philips, vertaald door Aboe Yoesoef ‘Abdoellaah, uitgegeven door Uitgeverij Momtazah. Dit waardevolle boek – dat te bestellen is via onze webshop – behandelt gedetailleerd de historische factoren achter de ontwikkeling van de islamitische wetgeving (fiqh), de bronnen van de islamitische wet en het ontstaan van de verschillende islamitische rechtsscholen (madzaahib), alsook hun positie in de Islam.
Relevante artikelen:
Introductie tot de kennis van oesoel al-fiqh – de fundamenten van de islamitische jurisprudentie
Ontwikkeling van fiqh – de islamitische wet: bronnen, wetscholen (madzaahib) en meningsverschillen
Hoe om te gaan met meningsverschillen en het bekritiseren van anderen
Fiqh (wetgeving) (diverse artikelen)
Vraag & Antwoord – rubriek Fiqh (enkele vragen en antwoorden)
Hoe om te gaan met meningsverschillen en het bekritiseren van anderen
Het spreken namens de wetgeving zonder kennis
Waarom moslims niet geloven in democratie
Waarom is de Islaam zo succesvol gebleven in deze moderne wereld?
De vergeten islamitische beschaving
