Qawaama: de essentie van mannelijkheid

De standaard waaraan alle moslimmannen zich dienen vast te houden om de ware essentie van mannelijkheid te belichamen.

Geschreven door Zainab bint Younus voor al-Jumuah magazine.
Vertaald door ‘Abdoellaah Bekx voor www.uwkeuze.net.

Waarlijk, alle lof is voor Allah. Wij prijzen Hem, zoeken Zijn hulp en vragen Hem om vergeving. Wij zoeken toevlucht bij Allah tegen het slechte in onze zielen en het slechte van onze handelingen. Wie Allah leidt, er is niemand die hem kan misleiden; en wie Allah laat dwalen, er is niemand die hem kan leiden. Ik getuig dat er geen God is die het recht heeft om aanbeden te worden behalve Allah, Hij heeft geen deelgenoten, en ik getuig dat Moh’ammed Zijn dienaar en boodschapper is. Voorts:

Dit artikel bestaat uit de volgende hoofdstukken:

• Inleiding
• Hoe we verdergaan
• Q – W – M
• Mannelijke toewijding geïllustreerd
• Wisselwerking met emotie
• Misbruik van verantwoordelijkheid
• Reden van openbaring
• Recht en verantwoordelijkheid betreffende financiële steun
• Aanvulling
• Gevolgen van misbruik van gezag
• De nobele taak van qawaama
• Een test voor man en vrouw
• Relevante artikelen

♦

 

Inleiding

VAN DE VERSCHILLENDE AAYAAT (VERZEN VAN DE KORAN) die beschouwd worden als punten van onenigheid onder zowel moslims als niet-moslims, valt er één in het bijzonder op, namelijk:

“Ar-Ridjaaloe qawwaamoena ‘ala an-nisaa-ie…” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 34.]

Dit vers wordt meestal vertaald als “de mannen hebben een rang boven de vrouwen” of “de mannen hebben gezag over de vrouwen.” Het wordt vaak aangehaald wanneer men spreekt over de sociale en huiselijke verplichtingen en verantwoordelijkheden van elk geslacht. Terwijl het gebruikt wordt om mannelijk gezag te bevestigen, wordt het helaas ook misbruikt om vrouwen te ontmoedigen zich uit te spreken, of te proberen echtelijke onenigheden of zelfs misbruik te beëindigen.

Er zijn talrijke argumenten die proberen om de positie van een qawwaam te definiëren of te omschrijven. Wat is werkelijk de ‘rang’ die aan mannen gegeven is door Allah?

♦

 

­­Hoe we verdergaan

VOORDAT WE GAAN KIJKEN NAAR DE SPECIFIEKE AAYAH, dienen we eerst het fundament vast te stellen waarop we enige kwestie behandelen. We kunnen nooit een discussie beginnen over de Koran (al-Qor-aan) zonder te begrijpen dat het compleet en perfect is, zonder fout. De Koran is een geschenk van Allah aan de volledige mensheid, voor alle tijden; elk vers is een zegening, alsook een bron van enorme kennis en wijsheid, waarvan de diepten nooit echt en volledig geweten zullen worden door enig individu. Allah de Meest Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie):

“Dat (de Koran) is het Boek waar geen twijfel over is, een leidraad voor al-moettaqoen  (de vromen, Godvrezenden).” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 2.]

“En als alle bomen op aarde pennen zouden zijn en Hij de zee daarna aanvult met nog eens zeven zeeën om als inkt te dienen, zelfs dan zouden de Woorden van Allah niet opraken. Waarlijk, Allah is Almachtig, Alwijs.” [Soerat Loeqmaan (31), aayah 27.]

De Woorden van Allah dienen niet betwijfeld te worden met betrekking tot hun juistheid – alles wat neergezonden is in de Koran is werkelijk bewaard met absolute perfectie. Allah de Meest Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie):

“Waarlijk, Wij zijn Degenen Die de Vermaning (de Koran) hebben neergezonden. En waarlijk, Wij zijn zeker Wakers daarover.” [Soerat al-H’idjr (15), aayah 9.]

Met betrekking tot hoe deze goddelijke verzen geïnterpreteerd dienen te worden, het houdt veel meer in dan de Woorden van Allah domweg nemen en laten betekenen wat wij wensen. Telkens wanneer wij moslims zien zondigen of fouten zien begaan, waarna zij proberen dat te rechtvaardigen door gebruik te maken van de Koran of Soennah, dienen we te weten dat de fout nooit ligt aan de Woorden van Allah of Zijn boodschapper (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem). Integendeel, de fout ligt altijd aan onvolmaakte menselijke wezens die zowel goede als slechte intenties hebben, en die beïnvloed zijn door hun eigen tijd en cultuur.

Er is echter een zeer systematische methode die gebruikt is sinds de tijd van de boodschapper Moh’ammed (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) zelf. Het proces begint met de tefsier (uitleg) van de Koran door de Koran zelf, tefsier van de Koran door de ah’aadieth (overleveringen) van RasoelAllaah (de boodschapper van Allah – vrede en zegeningen van Allah zijn met hem), tefsier van de Koran door de athaar (uitspraken van de metgezellen – moge Allah tevreden over hen zijn) en tefsier van de Koran door taalkundigen. (Usool al-Tafseer van Dr. Abu Aminah Bilal Philips, pagina 19-23.)

Dit artikel zal omwille van beknoptheid beperkt blijven tot het bekijken van de taalkundige betekenissen van het woord, alsook een korte kijk op bestaande tafaasier aangaande het vers.

♦

­ 

Q – W – M

HET WOORD QAWWAAM IS VANUIT EEN LITERAIR PERSPECTIEF zeer rijk aan betekenissen, zowel letterlijk als figuurlijk. Zoals ‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden over haar zijn) omschreef, werd het werkelijk nageleefd volgens het volledig potentieel ervan door de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem), wiens karakter de levende belichaming was van de Koran.

De basisletters van het woord qawwaam zijn ontleent aan (de Arabische letters) qaaf, waaw, miem – verwant aan de Naam van Allah al-Qayyoem (de Zelfbestaande, de Onderhouder). Het is ook verwant aan het woord qaama – het staan. Wanneer qaamoe gebruikt wordt in de Koran, zoals in soerat al-Kahf (18), dan is er ook een figuurlijke betekenis; moefaassirien (uitleggers van de Koran) hebben gezegd dat het betekent dat men een sterke en krachtige intentie heeft, dat men een onwankelbare toewijding heeft. (Zie https://www.youtube.com/watch?v=TyC_9B6L8L8.)

Dus wanneer mannen omschreven worden als qawwaam tegenover vrouwen, dan is dat een uitdrukking hoe krachtig zij toegewijd zijn. Sheikh al-Sha’rawie zei dat de qawwaam van mannen tegenover vrouwen niet beperkt is tot echtgenoten en hun vrouwen, maar dat dit geldt voor alle mannen tegenover alle vrouwen.

De meest duidelijke voorbeelden beginnen thuis, zoals vaders tegenover hun dochters, broers tegenover hun zussen, en zelfs zonen tegenover hun moeders. In een meer algemene context beduidt dit dat er van mannen verwacht wordt om op een werkelijk oprechte en toegewijde manier met vrouwen om te gaan, door hun belangen te behartigen, door regelmatig met hen om te gaan en te streven om hen te beschermen en te steunen.

Qawwaam projecteert een nobele en waardige houding tegenover vrouwen, eentje die hen respecteert als volledig bekwame mensen. Dit type mentaliteit benadrukt en spoort aan tot gezonde sociale relaties die thuis beginnen en uitstrekken tot de openbare ruimten, waardoor een samenleving gegarandeerd wordt die samenwerkt op een basis van goede bedoelingen.

Een andere figuurlijke betekenis van het woord wordt geïllustreerd door de vorm qaa-imah: volhardend zijn, oftewel, de inzet van mannen voor vrouwen is niet een sporadisch iets, maar een regelmatig patroon. De aandacht van een vader voor zijn dochter is niet tijdelijk, zo af en toe, maar constant op een dagelijkse basis. Hij is waarlijk bezorgd om haar welzijn, hij is betrokken bij haar opvoeding en hij is een bron van steun en blijdschap voor haar. Een zoon beschouwt zijn moeder niet als vanzelfsprekend, maar is oplettend jegens haar en gevoelig voor haar behoeften. Een echtgenoot is afgestemd op zijn echtgenote, begrijpt haar persoonlijkheid en wat ze elke dag doormaakt, hij gedraagt zich op een manier die zowel eer en respect belichaamt en hij schenkt haar regelmatig aandacht zodat hij haar voldoening en tevredenheid schenkt in hun huwelijk.

♦

­(Lees verder onder de afbeelding.)

 

Mannelijke toewijding geïllustreerd

DEZE TOEWIJDING EN VOLHARDING IS NIET ALLEEN MAAR EMOTIONEEL, maar heeft ook een ander doel – namelijk om rechtvaardigheid aan te moedigen en na te leven, alsook het corrigeren van een individu die afwijkt van wenselijk taalgebruik of gedrag. Een qawwaam is zich bewust van wat Allah zowel tevreden als ontevreden stelt, en hij is zowel snel en wijs in hoe hij degenen die onder zijn hoede vallen adviseert en corrigeert.

[Noot van de vertaler: Allah de Meest Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “O degenen die geloven! Bescherm jullie zelf en jullie gezinsleden tegen een vuur, wier brandstof mensen en stenen is, waarover strenge en sterke engelen zijn aangesteld, die niet ongehoorzaam zijn aan wat Allah hen opdraagt en die doen wat hen opgedragen wordt.” [Soerat at-Tah’riem (66), aayah 6.] – Einde noot.]

Het beste voorbeeld van hoe een man een vrouw kan adviseren is het voorbeeld van RasoelAllaah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) met zijn vrouwen (moge Allah tevreden over hen zijn). Er waren verschillende incidenten waarbij RasoelAllaah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) zijn vrouwen berispte voor het spreken op een manier die hij niet goedkeurde. Hoewel zijn manier krachtig was, het woog zwaar – niet vanwege hardvochtigheid, maar wegens het feit dat hij reeds geliefd was en gerespecteerd werd door hen, op grond van de manier waarop hij op reguliere basis met hen omging. In feite zorgde deze manier waarop hij hun gedrag corrigeerde er voor dat zij nog meer liefde en eerbied voor zijn karakter kregen.

Bijvoorbeeld, ‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden over haar zijn) verhaalde het volgende:

“Een groep joden benaderde de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) en zij zeiden: ‘As-Saamoe ‘alaykoem (oftewel, moge de dood op jou zijn).’ Ik begreep dit en zei: ‘Wa ‘alaykoem as-saamoe wa l-la’n (moge de dood en de vloek van Allah op jullie zijn).’ De boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) zei (Nederlandstalige interpretatie): ‘Blijf rustig, o ‘Aa-ieshah! Allah houdt er van dat iemand aardig en mild is in alle zaken.’ Ik zei: ‘O boodschapper van Allah! Heeft u niet gehoord wat zij (de joden) zeiden?’ Hij zei: ‘Ik heb (al tegen hen) gezegd: ‘En op jullie!’’” (Overgeleverd door at-Tirmidzie – http://sunnah.com/tirmidhi/42/14.)

Alsook:

Safiyyah [een vrouw van de profeet – vrede en zegeningen van Allah zijn met hem] hoorde dat H’afsah [een co-vrouw van Safiyyah] (moge Allah tevreden over hen beide zijn) gezegd had [over haar]: “De dochter van een jood,” dus huilde ze. De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) kwam bij haar terwijl zij huilde, dus zei hij (Nederlandstalige interpretatie): “Waarom moet je huilen?” Zij zei: “H’afsah zei tegen mij dat ik ‘de dochter van een jood’ ben.” Daarop zei hij: “En jij bent de dochter van een profeet, en jouw oom is een profeet, en je bent getrouwd met een profeet. Dus waarover is zij aan het opscheppen tegen jou?” Vervolgens zei zij: “Vrees Allah, o H’afsah.” [Verhaald door Anas (moge Allah tevreden over hem zijn) – http://sunnah.com/urn/637820.]

♦

 

Wisselwerking met emotie

EEN ANDER ASPECT VAN HET WOORD QAWWAAM IS dat het overlapt in betekenis met het woord thabaat – standvastigheid, betrouwbaar zijn, kalm zijn en niet gemakkelijk beïnvloed of geïrriteerd. Uit deze specifieke betekenis kan een grote rijkdom geoogst worden. Want het is deze betekenis die, als het volledig belichaamd wordt, mannen verhoogt tot waarlijk uitmuntend in hun rol als qawwaam.

Om qawwaam te zijn dien je een bewuste inspanning te verrichten om sterke, gepassioneerde emotie terzijde te schuiven, om een stap terug te zetten en je te gedragen op een manier die volwassenheid en wijsheid weerspiegelt. In plaats van jezelf toestaan om overweldigd te raken door je gevoelens – zowel positief als negatief – is een man die thabaat belichaamt iemand die handelt op een manier die niet automatisch neigt naar zijn eigen begeerten en behoeften, maar in overeenstemming met rechtvaardigheid. Zoals genoemd is in diverse tafaasier (bij vers 4:34), waaronder Tefsier Ibn Kethier en Tafheem-ul-Qur’an (van Sayyid Aboe al-A’laa Mawdoedie), werden mannen de positie van qawwaam vooral gegeven omdat zij in staat geacht werden om dat niveau van verantwoordelijk gedrag aan te kunnen.

Tefsier Ibn Kethier geeft aan:

“Omdat mannen (over het algemeen) vrouwen overtreffen en beter dan hen zijn voor bepaalde taken. Dit is waarom het profeetschap uitsluitend voor mannen was, alsook andere belangrijke posities van leiderschap.”

Tafheem-ul-Qur’an gaat hier dieper op in:

“Het Arabische woord qawwaam of qawam staat voor een persoon die verantwoordelijk is te zorgen voor het correcte gedrag, bescherming en onderhoud van de aangelegenheden van een individu, een instituut of een organisatie. Aldus is hij een voogd, bestuurder, beschermer en verantwoordelijke van de aangelegenheden van vrouwen. Mannen zijn bevoorrecht ten opzichte van vrouwen in de zin dat zij (over het algemeen) gezegend zijn met enkele natuurlijke kwaliteiten en vermogens die niet gegeven zijn aan vrouwen, of in mindere mate, en niet in de zin dat mannen superieur zijn betreffende eer en voortreffelijkheid.”

Bijvoorbeeld, tot de redenen waarom mannen de bevoegdheid van talaaq (scheiden) gegeven is behoort dat zij geacht werden volwassen genoeg te zijn om deze bevoegdheid niet te misbruiken.

♦

 

Misbruik van verantwoordelijkheid

HELAAS CONSTATEREN WE TEGENWOORDIG MEER het tegenovergestelde – dat sommige mannen hun emoties toestaan de overhand te nemen en hen te sturen, zozeer dat zij een scheiding (talaaq) uitspreken wegens onbelangrijke zaken, en vervolgens proberen de gevolgen te mijden door te beweren dat zij niet ‘bij hun volle verstand’ waren.

In vele andere algemeen voorkomende gevallen geven mannen toe aan het misbruiken van hun vrouwen, hetzij verbaal of fysiek of door hun shar’ie-rechten te schenden, terwijl ze rechtvaardiging claimen omdat zij qawwaam zijn en geloven dat het toegestaan is voor hen te doen wat zij nodig achten of passend vinden. Te veel mannen geloven dat hun macht onbeperkt is en dat privileges goedgekeurd zijn voor hen zonder enige bijbehorende verantwoordelijkheid.

Kortom, de positie van qawwaam is kromgetrokken tot een verknipt idee van mannelijke bevoegdheid verstoken van gevolgen of verplichting tegenover anderen.

 We gaan verder met ons onderzoek naar de betekenis van qawwaam zoals dat aangetroffen wordt in aayah 34 van soerat an-Nisaa-e (4):

“Ar-Ridjaaloe qawwaamoena ‘ala an-nisaa-ie… – de mannen hebben een rang boven de vrouwen…”

In het voorgaande gedeelte hebben we in het kort aangegeven dat het concept van qawwaam zich richt op de verantwoordelijkheid en inspanning van mannen om het welzijn van vrouwen te waarborgen, in samenwerking met hen. De macht van mannen om hun vrouwen te onderdrukken en misbruiken is in strijd met de bedoeling van deze aayah. In het volgende gedeelte zullen we verder kijken naar het voorbeeld van de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) om het beeld verder uit te werken.

♦

 

Reden van openbaring

OM DEZE AAYAH BETER TE BEGRIJPEN, dienen we onder andere te kijken naar de reden van openbaring.

Al-Waah’idie leverde in zijn Asbaab an-Noezoel het volgende over:

Aboe Bakr al-H’aarithie informeerde ons: “Rond de tijd dat het vers over vergelding (qisaas) geopenbaard werd onder de moslims, had een man zijn vrouw geslagen. Zij ging naar de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) en zei: ‘Mijn man heeft me geslagen en ik wil vergelding.’ Daarop zei hij (Nederlandstalige interpretatie): ‘Laat er vergelding zijn.’

Toen hij nog steeds met haar bezig was, openbaarde Allah de Meest Verhevene (Nederlandstalige interpretatie): ‘De mannen zijn beschermers en onderhouders van de vrouwen, omdat Allah de een boven de ander bevoorrecht heeft…’ [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 34.] Daarop zei de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) (Nederlandstalige interpretatie): ‘Wij wilden iets en mijn Heer wilde iets anders. O man, neem jouw vrouw bij de hand.’” [Asbaab an-Noezoel van al-Wahidi, pagina 51 (uitgegeven door Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought; Amman, Jordanië).]

Er zijn enkele punten die we hier dienen op te merken.

Ten eerste, het vers werd niet geopenbaard als een berisping aan de vrouw, maar aan de man die zijn vrouw geslagen had – aangezien de aayah onmiddellijk de correcte manier vermeldt om een echtelijke onenigheid op te lossen .

De verklaring dat mannen qawwaamoena ‘ala an-nisaa-ie zijn was niet slechts een verklaring om bevoegdheid of privilege toe te kennen, maar als een waarschuwing – dat hun gezagspositie hen niet automatisch het recht geeft om te handelen volgens hun impulsieve emoties. In plaats daarvan wordt van hen geëist dat zij hun emoties niet de vrije loop laten, maar inhouden en een systeem van rechtvaardigheid volgen welke voorgeschreven is door de Meest Rechtvaardige.

Ten tweede, RasoelAllaah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gebood mildheid van de kant van de echtgenoot tegenover zijn echtgenote, door hem te instrueren ‘neem jouw vrouw bij de hand.’ Gezien de situatie – waar de vrouw hun echtelijke onenigheid openbaar onder de aandacht gebracht had – kan men zich voorstellen dat de man niet in zijn meest positieve emotionele staat verkeerde. Toch werd er van hem verwacht dat hij zijn sterke gevoelens opzij zou zette om de betekenis van qawwaam te belichamen: een man van kalmte, standvastigheid, met een voortdurende toewijding aan rechtvaardigheid zoals dat door Allah bepaald is, iemand die zijn echtgenote met eer en respect aanpakt.

♦

 

Recht en verantwoordelijkheid betreffende financiële steun

DIT ALLES RICHT ZICH VOORNAMELIJK OP HET EERSTE GEDEELTE van het vers, dat aangeeft (Nederlandstalige interpretatie): “De mannen zijn beschermers en onderhouders van de vrouwen, omdat Allah de een boven de ander bevoorrecht heeft…” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 34.] Maar er is een tweede aspect dat bijdraagt aan de kwestie van qawaama, en deze wordt aangetroffen in het tweede gedeelte van de aayah (Nederlandstalige interpretatie): “…en vanwege hetgeen zij van hun eigendommen uitgeven.” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 34.]

Sommigen brengen misschien de kwestie ter sprake van een vrouw die alleen woont en het helemaal met haar eigen inkomen redt – hebben de mannelijke familieleden van zo’n vrouw, hetzij haar vader, broer, oom of anderen, hun positie van qawaama verloren?

Wat erkend moet worden bij zowel het stellen als het beantwoorden van deze vraag, is dat dergelijke gevallen altijd vrij zeldzaam waren en zullen blijven wanneer men kijkt naar de financiële afhankelijkheid van vrouwen wereldwijd. Zowel historisch als tot aan de dag van vandaag zijn vrouwen, wegens verscheidene omstandigheden en factoren, afhankelijk geweest van mannelijke voorzieners – meestal nabije familieleden of echtgenoten – die hen financieel onderhielden.

De islam is een religie die voor alle tijden en alle mensen geldt. Als zodanig omvatten de specifieke regelgevingen van de dien (religie, manier van leven) de algemene omstandigheden in plaats van afzonderlijke uitzonderingen. Zoals met bijna al het andere, uitzonderingen zijn niet de regel.

Hoewel er zeker vrouwen kunnen zijn die volledig financieel onafhankelijk zijn en die niet op enige manier onderhouden worden door een man, hun situaties zijn een zeer kleine minderheid in verhouding tot het aantal vrouwen wereldwijd die afhankelijk zijn van mannen voor hun voorbestaan.

Toch hebben de foeqahaa (geleerden op het gebied van fiqh – de islamitische wet) gesproken over vrouwen die geen financiële steun ontvangen van mannen. Er is gezegd in het geval van een getrouwde vrouw wier echtgenoot weigert aan haar uit te geven, dat hij het recht van qawwaam over haar niet verdient. Bovendien zeggen de Shaafi’ie en de Maalikie juridische geleerden dat zij het recht heeft om een ontbinding van haar huwelijk te eisen omdat hij haar niet voorziet. (Zie http://fatwa.islamweb.net/fatwa-6942. Zie ook https://islamqa.info/en/answers/245408.)

♦

(Lees verder onder de afbeelding.)

 

Aanvulling

WE DIENEN OOK OP TE MERKEN DAT DE AAYAH AANGEEFT (Nederlandstalige interpretatie): “De mannen zijn beschermers en onderhouders van de vrouwen, omdat Allah de een boven de ander bevoorrecht heeft…” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 34.] De eloquentie (welbespraaktheid) van de Koran en zijn perfectie zijn zo dat Allah de Meest Verhevene niet zegt dat mannen de leiding hebben over vrouwen omdat mannen beter zijn dan vrouwen; noch zegt Hij dat mannen rechtschapener zijn dan vrouwen. (Zie http://fatwa.islamweb.net/fatwa-6942.)

Wat wel gezegd kan worden is dat sommige mannen beter zijn dan sommige vrouwen, net zoals dat er sommige vrouwen beter zijn dan sommige mannen – en geen van beide geslachten is, als geheel, volledig superieur aan de ander.

RasoelAllaah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) bekrachtigde het belangrijkste punt (Nederlandstalige interpretatie):

“Vrouwen zijn de tweelinghelft van mannen.” (Overgeleverd door at-Tirmidzie.)

Elk geslacht werd geschapen om de ander aan te vullen, en niet om tegen elkaar opgezet te worden als vijanden.

♦

 

Gevolgen van misbruik van gezag

NU VOLGT EEN HERINNERING VOOR IEDEREEN die de Woorden van Allah wil verdraaien: dat Hij de Koran in volmaakte rechtvaardigheid geopenbaard heeft; Hij is al-‘Adl, de Meest Rechtvaardige, en Zijn rechtvaardigheid is helder en duidelijk voor iedereen die oprecht is, die niet probeert anderen te besturen door hun eigen neigingen of voor hun eigen voordeel.

Nadat we de gelaagde betekenissen van wat de status van qawwaam inhoudt hebben vastgesteld, is het ook noodzakelijk om de gevolgen te benadrukken van het misbruiken van de privileges die het verstrekt.

Wat betreft misbruik en onderdrukking door degenen met gezag, er zijn ernstige waarschuwingen in overvloed in de ah’aadieth, en zij dienen als een direct tegenwicht voor de macht die geboden wordt door de rol van qawwaam.

De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie):

“Onderdrukking zal een duisternis zijn op de Dag der Opstanding.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie – http://sunnah.com/bukhari/46/8.)

Aboe Dzarr verhaalde dat de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezegd heeft, verhalend van zijn Heer, Glorieus en Verheven is Hij (Nederlandstalige interpretatie):

“Waarlijk, Ik heb onderdrukking onwettig gemaakt voor Mijzelf, en ook voor Mijn dienaren. Bega dus geen onderdrukking.” (Overgeleverd door Moeslim – http://sunnah.com/muslim/45/73.)

De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) zond Moe’aadz naar Jemen en zei (Nederlandstalige interpretatie):

“Let op voor de vloek van de onderdrukten, want er is geen scherm tussen zijn smeekbede en Allah.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie – http://sunnah.com/bukhari/46/9.)

De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie):

“Er is geen zonde die het meer verdient dat Allah er een bestraffing voor uitdeelt aan de dader ervan, alvast in deze wereld samen met wat Hij voor hem in de volgende wereld in petto heeft, dan onderdrukking en het verbreken van de familiebanden.” (Overgeleverd door Aboe Daawoed – http://sunnah.com/abudawud/43/130.)

Haarithah ibn Wahb verhaalde dat de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie):

“Zal ik jullie niet vertellen over de mensen van het Paradijs? Elke zwakke en onderdrukte. Zal ik jullie niet vertellen over de mensen van de Hel? Elke wrede, hoogmoedige en arrogante.” (Overgeleverd door Ibn Maadjah – http://sunnah.com/urn/1292180.)

♦

 

De nobele taak van qawaama

DE ROL VAN QAWWAAM IS ER NIET EEN DIE LICHT MOET WORDEN OPGEVAT – het is een plicht en een zware verantwoordelijkheid waarvoor elke moslimman ter verantwoording geroepen zal worden op de Dag des Oordeels. De standaard aangaande qawaama is dat het niet beschouwd dient te worden als de basis voor mannelijke bevoegdheid, maar het dient beschouwd te worden als een serieuze kwestie die zeer zwaar zal wegen op iemands schaal met daden.

Het leven van de profeet Moh’ammed (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) volstaat als het ultieme voorbeeld van qawaama, dat kracht met mededogen weerspiegelde, standvastigheid met mildheid, gezag met inlevingsvermogen, en verantwoordelijkheid die uitgevoerd werd zonder arrogantie of superioriteit. Het is aan deze standaard waaraan alle moslimmannen zich dienen vast te houden om de ware essentie van mannelijkheid te belichamen. Daarmee kunnen zij het potentieel waarmaken dat in hen geschapen werd en dat erkend is door hun Schepper als de grootste uiting van mannelijkheid.

♦

Een test voor man en vrouw

[Dit hoofdstuk is toegevoegd door de vertaler.]

HET ASPECT VAN QAWAAMA IS EEN TEST VOOR ZOWEL MANNEN ALS VROUWEN. Hoe gaan mannen om met deze verantwoordelijkheid? Gebruiken zij dit gezag omwille van rechtvaardigheid en om de Tevredenheid van Allah na te streven? Of misbruiken zij deze positie omwille van hun eigen begeerten en bevliegingen?

Maar ook voor de vrouw is het een test. In het artikel Wat is er voor vrouwen in het Paradijs? wordt aangegeven: “Het gezag van mannen over vrouwen is op zichzelf een fitna voor vrouwen. Hoewel we niet ontkennen dat Allah de Meest Verhevene qawaama geschonken heeft aan mannen, betekent dit echter niet dat het iets gemakkelijks is om mee te leven. Er zijn zelfs vele geleerden die qawaama dermate toepassen dat een vrouw het huis niet mag verlaten, haar familie niet mag bezoeken, of zelfs haar haar niet mag knippen zonder de toestemming van haar echtgenoot. Met dit in gedachten is het niet moeilijk te erkennen dat moslimvrouwen dit aspect van de dien (religie, manier van leven) de grootste uitdaging vinden om na te leven. Zelfs ongehuwde vrouwen worden verplicht beschouwd aan hun vaders (of andere nabije mannelijke familieleden in de afwezigheid van een vader of echtgenoot) als hun ‘voogden’ die gezag over bepaalde aspecten van hun leven uitoefenen.

Toch kiezen we er voor om dit te accepteren, ons eraan over te geven en het gebod van Allah te gehoorzamen, enkel omdat we erkennen dat Hij Degene is Die deze wetten neerzendt, en wij zoeken alleen Zijn Tevredenheid.

Echter, het blijft een realiteit dat wij verplicht zijn – tot op zekere hoogte ^#1 – om de beslissingen van andere medemensen te gehoorzamen, die net zo gebrekkig en zwak zijn als wij zelf. Het besef dat wij – ongeacht onze vroomheid, rechtschapenheid, intelligentie of rijkdom, of wat onze sociale status ook mag zijn – onderworpen zijn aan de uiteindelijke keuzes van een man, is iets dat vrouwen diep kwetst op zowel emotioneel als intellectueel niveau. Het is een test van Allah die onze moed en ons geloof dagelijks test, vooral als iemand een echtgenoot heeft die niet hetzelfde niveau van respect jegens zijn echtgenote heeft als wat hij van haar verwacht – of als hij tekortschiet in rechtvaardigheid, aandacht, mededogen of algemene mentaliteit van eerlijkheid.” (Einde citaat.)

[ #1 Allah de Meest Verhevene zegt (Nederlandstalige interpretatie): “O degenen die geloven! Gehoorzaam Allah en gehoorzaam de boodschapper (Moh’ammed) alsook degenen onder jullie met gezag…” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 59.] Gezaghebbenden onder de moslims dienen gehoorzaamd te worden, maar alleen wat zij bevelen in gehoorzaamheid tegenover Allah de Meest Verhevene en niet wat ongehoorzaamheid jegens Allah met zich meebrengt. ‘Abdoellaah ibn ‘Oemar (moge Allah tevreden over hem en zijn vader zijn) verhaalde dat de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Een persoon dient te luisteren en gehoorzaam te zijn, zowel met betrekking tot zaken die hij liefheeft als zaken waar hij een afkeer van heeft, zolang hij niet tot een zonde opgeroepen wordt. Wanneer hij tot een zonde opgeroepen wordt, dan geldt het luisteren en gehoorzamen niet meer.” (Overgeleverd door Aboe Daawoed.) (Tefsier Ibn Kethier.)]

Allah de Meest Verhevene zegt in Zijn Nobele Koran (Nederlandstalige interpretatie): “De mannen zijn beschermers en onderhouders van de vrouwen, omdat Allah de een boven de ander bevoorrecht heeft en vanwege hetgeen zij van hun eigendommen uitgeven. Aldus zijn de rechtschapen vrouwen gehoorzame vrouwen die beschermen wat beschermd moet worden (bij afwezigheid van hun echtgenoten), doordat Allah hen opdraagt het te beschermen ^#2. En van wie jullie ongehoorzaamheid (en arrogantie) ^#3 vrezen, vermaan hen dan; en (als zij de vermaning in de wind slaan,) laat hen alleen in bed; en (als dat ook niet helpt,) sla hen ^#4. Als zij jullie dan gehoorzamen, tracht dan niets meer tegen hen te ondernemen. Waarlijk, Allah is Meest Verheven, Groot.” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 34.]

#2 Oftewel waken over hetgeen buitenstaanders niet waarnemen. Dit zijn de zaken die behoren tot de huiselijke kring en die met de echtgenoot te maken hebben. Een rechtschapen vrouw stelt de geheimen van het huis niet bloot aan de buitenwereld (zij beschermt ook haar kuisheid en het eigendom van haar echtgenoot). (Zie Tefsier al-Qor-aan al-Kariem van Moh’ammed ibn Saalih’ al-‘Oethaymien.)

#3 Noeshoez (hier vertaald als ongehoorzaamheid) is het zich arrogant gedragen en zich verheven voelen boven de echtgenoot. De vrouw die noeshoez begaat is een vrouw die de rechten van de man niet geeft en het leven met haar moeilijk maakt. (Zie Tefsier al-Qor-aan al-Kariem.) Natuurlijk worden niet alle moslimvrouwen onderdrukt en zijn er ook dominante moslimvrouwen die zich onbillijk gedragen tegenover hun echtgenoten waardoor zij hen het leven zuur maken. Zij worden hier gewaarschuwd. De boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Als een vrouw haar man onrecht aandoet in deze wereld, dan zegt zijn echtgenote van onder de h’oori‘s: ‘Doe hem geen onrecht aan, moge Allah je bestrijden! Hij is bij jou slechts een gast die jou weldra zal verlaten om zich bij ons te voegen.’” [Overgeleverd door Ah’mad (v. 5, p. 242), at-Tirmidzie (1174), Ibn Maadjah (2014) en Aboe Noe’aym (in al-Hilyaa, v. 5, p. 220, met een betrouwbare keten van overlevering).]

#4 Als een waarschuwing niet helpt en ook haar mijden in bed heeft niet het gewenste resultaat, dan is het voor jullie toegestaan jullie vrouwen zachtjes te disciplineren. Djaabir (moge Allah tevreden over hem zijn) verhaalde dat de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) tijdens de afscheidsbedevaart zei (Nederlandstalige interpretatie): “Vrees Allah ten opzichte van vrouwen, aangezien zij onder jullie hoede vallen. En het behoort tot jullie rechten te eisen dat zij degenen die jullie niet wenselijk achten jullie huizen niet binnenlaten. Als zij dit echter doen, dan is het jullie toegestaan hen licht te slaan #5. En zij hebben het recht dat jullie hen op redelijke wijze onderhouden en hen van kleding voorzien.” (Overgeleverd door Moeslim).

 #5 Al-H’asan al-Basrie zei hierover: “Dit betekent dat het geen pijn dient te veroorzaken.” ‘Ataa-e zei: “Ik zei tegen Ibn ‘Abbaas: ‘Wat is de manier om licht te slaan?’ Hij zei: ‘Slaan met een siwaak en dergelijke.’” (Een siwaak is een klein stokje dat gebruikt wordt om de tanden mee te reinigen, vergelijkbaar met een tandenborstel.) Het doel hierachter is niet om de vrouw te vernederen of pijn te doen, maar het is bedoeld om haar te laten beseffen dat zij de rechten van haar echtgenoot geschonden heeft en dat haar echtgenoot het recht heeft om haar te corrigeren en te disciplineren. (Sheikh Moh’ammed Saalih’ al-Moenadjjied.) [Zie het artikel Mag een moslim zijn vrouw slaan?]

Moge Allah alle moslimmannen in staat stellen hun taak als qawwaam correct uit te voeren en moge Hij alle moslimvrouwen in staat stellen daar geduld mee te hebben en hen daarin te steunen.

En tot Allah keren wij allemaal terug.

♦

 

Relevante artikelen:

Zijn karakter was de Koran

De belangrijkheid van akhlaaq – goed gedrag

Word niet boos!

10 Tips om een succesvolle echtgenoot te zijn

Op de tandem (over het huwelijk)

Gouden adviezen voor de echtgenoot en echtgenote

Mijn religie is vriendelijkheid

Taqwaa (Godvrezendheid), dat moet je hebben