Omgaan met teleurstellingen

Achter de wolken schijnt de zon.

Zon achter wolken Geschreven door Amel S. Abdullah, vertaald door Aboe ‘Abdoellah.

Het originele Arabische artikel komt uit Al Jumuah Magazine, jaargang 16, nummer 2, Safar 2 1425 H.

Stel je eens voor: de wekker doet het niet en je verslaapt je op de dag van een belangrijke vergadering op het werk. In paniek kleedt je jezelf aan, ren je de deur uit en zie je net de bus de hoek omgaan. Je kunt de bus niet meer laten stoppen en de volgende bus komt pas over een uur. Je bent zeker te laat voor de vergadering.

Het is een korte zin, maar heeft een grote betekenis. Het moedigt ons aan om naar de vrolijke kant te kijken van de teleurstellingen en rampspoeden die we in ons leven te verduren krijgen. Het is grappig hoe vaak we geïrriteerd raken door zoiets als het missen van een bus of een vergadering. Maar wat zouden wij dankbaar zijn, als bleek dat de bus bestemd was om een ongeluk te krijgen, waarbij alle inzittenden omkwamen. In dat geval zouden wij zeggen dat het “te laat zijn” een zegening was.

De zon schijnt in elke situatie, maar we kijken vaak niet verder dan de oppervlakte om zo de zegeningen van Allah de Verhevene te vinden, die niet altijd even duidelijk zijn als een fataal ongeluk. Soms zijn de zegeningen voor het oog niet zichtbaar en dat blijft ook zo. Stel bijvoorbeeld dat een dief had gepland in jouw huis in te breken, terwijl jij op het werk was, maar hij zag geen kans meer nadat jij naar huis terugkeerde omdat jij de bus miste. Of, wat als jij door het missen van de bus in een lang gesprek raakte over de Islaam met jouw buurman, die jij normaal gesproken nooit ziet, en die persoon wordt vele jaren later een moslim, lang nadat jij verhuisd bent.

Misschien kom je er nooit achter wat er is gebeurd met die dief en de persoon die de Islaam omarmde, of een andere gebeurtenis, alleen maar omdat jij de bus miste. Maar dat maakt deze incidenten niet minder echt. Vanwege deze reden zouden wij Allah de Verhevene altijd moeten bedanken voor datgene wat er in ons leven gebeurt, en dienen altijd vertrouwen te hebben dat alles met een reden gebeurt, volgens de Wijsheid van Allah de Verhevene. (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

Het bezitten van dit grote geloof in de Wijsheid en het Goddelijk Plan van Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) onderscheidt moslims van mensen met een andere geloofsovertuiging. Zij (de ongelovigen) trekken het Plan van Allah de Meest Barmhartige vaak in twijfel of worden zelfs kwaad, wanneer hen iets ergs overkomt. Hoe kan Allah de Verhevene mensen toestaan om elkaar te vermoorden? Waarom is er zoveel pijn in de wereld? Hoe kan Allah baby’s dood laten gaan? Zulke vragen horen we vaak, welke voortkomen uit pijn vanwege een tragische gebeurtenis. (Zie o.a. het artikel Gaan kinderen die jong sterven naar het Paradijs of de Hel? en Vraag 41 – Waarom lijden onschuldige kinderen aan ziektes etc.?)

Al-H’assan al-Basrie adviseerde: “Haat niet de beproevingen die jou overkomen of de calamiteiten die zich bij jou voordoen, want zij zijn misschien iets dat je haat, maar zij leiden jou naar de verlossing; en er is misschien iets waarvan jij houdt, maar dit leidt jou misschien naar de ondergang.”

Om te kunnen begrijpen waarom tragiek voorkomt, moeten we begrijpen dat het leven zeker hard kan zijn, dat het misschien gevuld is met teleurstellingen en dat de manier waarop wij met de teleurstellingen omgaan een test voor ons karakter en geloof is.

De profeet ﷺ (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Hoe geweldig is de toestand van de gelovige, want zijn toestand is altijd goed, en dit is op niemand van toepassing behalve op de gelovige. Als hem iets goeds overkomt, doet hij dankbetuigingen, en dat is goed voor hem. En als hem iets slechts overkomt, dan verdraagt hij het met geduld, en hij zal daarvoor beloond worden. Dus alles wat Allah de Verhevene voor de moslims heeft verordend, is goed.” (Overgeleverd door Moeslim.)

<<<Toevoeging van uwkeuze.net: hij ﷺ zei ook (Nederlandstalige interpretatie): “Als Allah het goede wil voor Zijn dienaar, dan bespoedigt Hij de bestraffing voor hem in deze wereld; en als Allah het slechte wil voor Zijn dienaar, dan onthoudt Hij de bestraffing voor zijn zonden voor hem totdat hij met al zijn zonden komt op de Dag der Opstanding.” (Soenan at-Tirmidzie.)>>> (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

Naast geduld leren de beproevingen die we in ons leven ondervinden, vele deugden, zoals dankbaarheid ten opzichte van Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) en mededogen naar anderen toe die zich in nog slechtere situaties bevinden. Een vrouw werd verteerd door verdriet, toen de vinger van haar zoon zwaar gewond raakte tijdens een ongeluk. Maar toen dacht zij aan andere kinderen die hun hele handen kwijt waren of totaal verminkt waren bij nog ergere ongelukken. Zij voelde zich toen opgelucht, want haar zoon kon op z’n hoogst één vinger kwijt raken.

Diezelfde vrouw herinnert zich een tijd dat zij gedurende de koudste tijden van de winter geen verwarming in haar huis had en omschrijft die ervaring als één die haar leven heeft veranderd. “Het liet me de realiteit van armoede zien. Mijn situatie was tijdelijk, maar er zijn mensen die continu leven zonder het comfort die velen van ons als normaal zien. Ik realiseerde me dat ik me hiermee bezig moest houden.”

Inderdaad, de calamiteiten hebben het effect dat we wakker worden geschud en actie ondernemen. De onverwachte dood van een geliefde dient bijvoorbeeld vaak als een herinnering voor ons dat onze tijd beperkt is, en dat wij er niet zomaar vanuit kunnen gaan dat we de volgende dag nog de kans krijgen om goede daden te verrichten en betere moslims te worden. De tijd om je doel te verwezenlijken is nu, want misschien zal morgen voor jou nooit meer komen.

Allah de Verhevene vertelt ons (Nederlandstalige interpretatie): “En voorzeker, Wij zullen jullie beproeven met iets van angst, honger, vermindering van bezittingen, zielen (levens van familie, vrienden, geliefden) en vruchten (oogst). Maar verkondig goed nieuws aan de geduldigen.” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 155.]

Zware tijden leren ons om nederig te zijn. In deze snelle wereld denken wij vaak dat we onze problemen op kunnen lossen door op een knop te drukken, een oproep te doen of druk uit te oefenen op belangrijke mensen. Om bij te blijven kunnen we zelfs op bepaalde momenten veeleisend zijn. Maar uiteindelijk komt iedereen wel in een situatie terecht die buiten zijn controle ligt en zo worden we er aan herinnerd hoe zwak we eigenlijk zijn. Geen enkele autoriteit, zelfvertrouwen of intelligentie kan een aardbeving, een overstroming, een brand of een vulkaanuitbarsting voorkomen. Zelfs onze enorme vooruitgang op het gebied van wetenschap en medicijnen kan de dood niet stoppen of alle ziektes genezen en hongersnoden afwenden. In een oogwenk kan rijkdom in armoede veranderen, blijheid in verdriet, sterkte in zwakte en ga zo maar door.

Allah de Verhevene zegt in de Qor-aan (Nederlandstalige interpretatie): “En bij Allah, Wij zonden werkelijk boodschappers naar gemeenschappen (die zij loochenden) vóór jou (o Moh’ammed). Vervolgens bestraften Wij hen met armoede en ziektes opdat zij nederig zouden zijn. Werden zij dan nederig toen Onze bestraffing tot hen kwam? Echter hun harten verhardden en de satan (de duivel) verfraaide voor hen hetgeen zij deden (wat betreft ongeloof, polytheïsme en opstandigheid).” [Soerat al-An’aam (6), aayah 42-43.] (Klik op onderstaande afbeelding om het vergroot weer te geven. Gebruik de afbeelding voor da’wah.)

Door onze Heer en Schepper aan te roepen in moeilijke tijden, bevestigen wij onze grote behoefte aan hulp en leiding. Allah de Verhevene belooft Zijn zegeningen en leiding voor degene die calamiteiten met geduld verdragen en zeggen: “Inna lillaahie wa inna ilayhi raadji’oen,” wat vertaald zoveel betekent als: “…Waarlijk, wij behoren aan Allah, en waarlijk, wij zullen tot Hem terugkeren.” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 156.]

<<<Toevoeging van uwkeuze.net: Allah de Meest Barmhartige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Degenen die, als zij door een tegenslag getroffen worden, zeggen: ‘Waarlijk, wij behoren aan Allah, en waarlijk, wij zullen tot Hem terugkeren.’ Zij zijn het op wie zegeningen (en vergeving) van hun Heer zijn, en (zij ontvangen) Zijn Barmhartigheid, en zij zijn het die de rechtgeleiden zijn.” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 156.]>>>

Met behulp van het geloof leren wij om te gaan met onze teleurstellingen en deze met waardigheid en volharding te weerstaan. Alleen hierdoor kunnen wij als goede voorbeelden dienen voor anderen en kunnen we onze kalmte bewaren in de meest verschrikkelijke situaties. Terwijl veel mensen in de war raken tijdens rampen, moeten wij juist op deze momenten onszelf en onze geliefden helpen door elkaar te ondersteunen en ons te richten op het grotere geheel. De profeet ﷺ (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Aanbidding in tijden van beproevingen en verwarring is net zoals emigratie verrichten om bij mij te zijn.” [Sah’ieh’ (authentiek), overgeleverd door Moeslim.

Hij ﷺ zei ook (Nederlandstalige interpretatie): “Er is niets dat een gelovige overkomt, zelfs niet een doorn die hem prikt, of Allah zal een goede daad voor hem noteren en een slechte daad van hem verwijderen.” (Sah’ieh’, overgeleverd door Moeslim.)

Kortom, of we nu ondergedompeld zijn in rampen, of simpelweg geïrriteerd raken door kleine dingen in het dagelijks leven, wij zouden er altijd naar moeten streven om van elke situatie het beste te maken. En we moeten onszelf eraan herinneren dat beproevingen in het leven een noodzakelijk onderdeel vormen om als moslim een goed karakter te ontwikkelen.

En tot Allah keren wij terug.

Dit artikel is opgenomen in het gratis e-boek Omgaan met stress. Klik hier om dit e-boek te downloaden (PDF-document – 1,8 mb).