Khoeshoo’ tijdens het gebed

Verlies geen h’asanaat door een slechte khoeshoo’!

Gebed khoeshoo Door sheikh Moh’ammed Saalih’ al-Moenadjid.

Alle lof is voor Allah, de Heer der werelden, Die zegt in Zijn Boek (Nederlandstalige interpretatie): “…En sta voor Allah qaanitien (#1).” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 238.]

<<<(#1) Al-Qoenoet heeft verschillende betekenissen, o.a. voortdurende aanbidding en gehoorzaamheid. Al-Qoenoet draagt vaak ook de betekenis van al-khoeshoo’ (ootmoed) – dit impliceert stilte en kalmte uit verheerlijking voor degene waarvoor qoenoet geldt. De reden van openbaring van deze aayah duidt op deze laatste betekenis. De metgezellen (moge Allah tevreden zijn met hen) spraken tot elkaar tijdens het gebed totdat de aayah “en sta voor Allah qaanitien” geopenbaard werd, waarop zij bevolen werden om de gebeden in stilte te verrichten en het verbod voor hen gold om tijdens het gebed met elkaar te praten. Al-Qoenoet is dus nederigheid en ootmoed van het hart dat duidelijk zichtbaar is aan de daden, waaronder de tong. Men dient anderen niet toe te spreken en zich te concentreren op het gebed en niet zich bezig te houden met andere zaken dan het gebed. (Tefsier al-Qor-aan al-Kariem van Ibn ‘Oethaymien.)>>>

En Die over het gebed zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…en waarlijk, het (gebed) is zwaar behalve voor al-khaashi’ien (de ware gelovigen in Allah die zich nederig opstellen tegenover Hem).” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 45.]

Vrede en zegeningen zijn voor de leider van de vromen, de leider van al-khaashi’ien, Moh’ammed, de boodschapper van Allah, en voor zijn familie en metgezellen.

As–Salaah (het gebed) is de grootste van de praktische pilaren van de Islaam en khoeshoo’ tijdens het gebed is vereist door de sharie’ah. Iblies [satan (moge Allah hem vervloeken)] doet beloftes om de zonen van Adam te misleiden en te verleiden. Hij (moge Allah hem vervloeken) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Vervolgens zal ik tot hen komen, van voor hen en van achter hen en van hun rechterkant en van hun linkerkant (#2)…” [Soerat al-A’raaf (7), aayah 17.]

<<<(#2) Ik zal hen doen afwenden van de waarheid, de valsheid voor hen schoonschijnend maken en hen aansporen tot het zich bedelven in de geneugten van het wereldse leven en hen laten verwarren en twijfel veroorzaken over het Hiernamaals. (Tefsier al-Moeyassar.)>>>

Eén van zijn meest belangrijkste complotten is om de mensen van het gebed af te leiden door alle mogelijke middelen en hen dingen in te fluisteren tijdens het gebed om hen het genot van deze aanbidding te ontnemen en zo verlies van beloning (h’asanaat) te veroorzaken voor deze aanbidding. Aangezien khoeshoo’ als eerste van de aarde zal verdwijnen, en wij in de laatste der tijden leven, zijn de woorden van Hoedzayfah (moge Allah tevreden met hem zijn) op ons van toepassing: “Het eerste dat jullie zullen kwijtraken van jullie religie is khoeshoo’, en het laatste dat jullie zullen kwijtraken van jullie religie is het gebed. Er zijn mensen die het gebed verrichten en in hen zit er geen goedheid. Er zal een tijd komen waarbij je de moskee binnengaat en je vindt niemand die khoeshoo’ heeft.” (Al-Madaaridj, 1/521.)

Khoeshoo’ betekent kalmte, helderheid, rustigheid, waardigheid en nederigheid. Wat een persoon deze khoeshoo’ doet hebben, is vrees voor Allah (taqwaa) en het besef dat Hij alles ziet. [Tefsier Ibn Kethier, Daar al-Sha’b editie, 6/414. Khoeshoo’ betekent dat het hart in nederigheid en onderwerping voor de Heer staat. (Al-Madaaridj, 1/520.)]

De plaats van khoeshoo’ is het hart, en de resultaten zijn zichtbaar in het fysieke lichaam. De persoon die werkelijk khoeshoo’ voelt voor Allah, is een persoon die niet langer de liefde voelt voor fysieke begeerten; zijn hart is puur en gevuld met het licht van de Grootheid van Allah (Verheven en Geprezen is Hij). Zijn eigen zelfzuchtige begeerten zijn gestorven vanwege de vrees en ontzag welke zijn hart hebben gevuld, tot het overstroomt zodat zijn fysieke functies gekalmeerd raken.

Khoeshoo’ in het gebed gebeurt wanneer een persoon zijn hart leeg maakt voor het gebed en zich erop concentreert, zodat al het andere verdwijnt en hij het verkiest boven al het andere. Alleen dan vindt hij gemak en vreugde in het gebed, zoals de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “…en mijn vreugde komt van het gebed.” [Tefsier Ibn Kethier (5/456). De h’adieth staat in Moesnad Ah’mad (3/128) en Sah’ieh’ al-Djaami’ (3124).]

Eén van de voordelen van khoeshoo’ is dat dit het gebed gemakkelijker maakt voor een persoon. Allah vertelt ons (Nederlandstalige interpretatie): “En zoek hulp door middel van geduld en as–salaah (het gebed), en waarlijk, het (gebed) is zwaar behalve voor al-khaashi’ien (de ware gelovigen in Allah die zich nederig opstellen tegenover Hem).” [Soerat al-Baqarah (2), aayah 45.]

De betekenis hiervan is dat de belasting van het gebed inderdaad zwaar is, behalve voor degenen die khoeshoo’ hebben. (Tefsier Ibn Kethier, 1/125.)

(Lees verder onder de afbeelding.)

Khoeshoo’ is heel belangrijk, maar het is iets dat je heel gemakkelijk verliest en iets dat je zelden ziet, vooral in onze tijd, welke het einde der tijden is. De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Het eerste dat zal worden opgeheven (weggenomen) van deze oemmah, zal khoeshoo’ zijn, tot dat je niemand meer ziet die khoeshoo’ heeft.” [Al-Haythamie zei in al-Madjma’, 2/136: het is overgeleverd door at-Tabaraanie in al-Kabier en de isnaad is h’asan. Zie ook Sah’ieh’ al-Targhieb, nr. 543. Hij zei dat het sah’ieh’ is.]

Betreffende de deugdzaamheid van khoeshoo’ en als een waarschuwing voor degene die het verwaarloost, heeft de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Allah heeft vijf gebeden verplicht gemaakt. Degene die de woedhoe-e verricht zo als het moet, de gebeden op tijd bidt, roekoe’ verricht zo als het moet en een zuivere khoeshoo’ heeft; het is een belofte van Allah dat hij vergeven zal worden. Maar al wie dit niet doet, heeft niet zo’n belofte – als Allah het wil zal Hij hem vergeven, en als Hij het wil zal Hij hem straffen.” (Verhaald door Aboe Daawoed, nr. 425; Sah’ieh’ al-Djaami’, 3242.)

Khoeshoo’ is een serieus en belangrijk punt, dat onmogelijk bereikt kan worden zonder de hulp van Allah de Almachtige. Beroofd worden van khoeshoo’ is niet minder dan een rampspoed. Vandaar dat de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) de gewoonte had om in zijn doe’aa-e te zeggen: “Allaahoemma innie a’oedzoe bika min qalbin laa yakhsha’… (O Allah! Ik zoek toevlucht bij U tegen een hart zonder khoeshoo’…).” (Overgeleverd door at-Tirmidzie, 5/485, nr. 3482; Sah’ieh’ Soenan at-Tirmidzie, 2769.)

Degenen die khoeshoo’ hebben zijn van gevarieerde niveaus. Khoeshoo’ is een daad van het hart dat toeneemt en afneemt. Sommige mensen hebben khoeshoo’ zo groot als de wolken in de lucht, en anderen beëindigen hun gebed zonder er iets van begrepen te hebben.

Als het gaat om bidden, worden de mensen in vijf niveaus verdeeld:

Het eerste niveau is degene die zichzelf te kort doet en onachtzaam is. Hij verricht de woedhoe-e niet op een goede manier, bidt niet op de juiste tijd of doet niet zijn best om alle vereiste handelingen van het gebed te verrichten.

Het tweede niveau is degene die de uitwendige verplichtingen van het gebed in acht neemt, op tijd bidt en de woedhoe-e verricht, maar hij verliest de strijd tegen zichzelf en is overmand door waswaas (influisteringen).

Het derde niveau is degene die de uitwendige verplichtingen van het gebed in acht neemt, op tijd bidt en de woedhoe-e verricht, en ook tegen zichzelf vecht en tegen waswaas, maar hij is voortdurend bezig met zijn strijd tegen zijn vijand (d.w.z. de shaytaan), uit vrees dat hij van zijn gebed steelt, dus is hij tegelijkertijd bezig met salaah (gebed) en djihaad (jihad).

Het vierde niveau is degene die wanneer hij bidt, dat hij alle vereisten van het gebed vervult en zijn hart is volledig geconcentreerd en alert uit vrees dat hij iets verzuimt en zijn bezorgdheid is het gebed juist en perfect te verrichten. Zijn hart is diep verzonken in zijn gebed en aanbidding van zijn Heer.

Het vijfde niveau is degene die dit alles doet, maar hij neemt zijn hart en plaatst het voor zijn Heer, hij kijkt naar zijn Heer met zijn hart en concentreert zich op Hem, gevuld met liefde en aanbidding, alsof hij Hem werkelijk ziet. De waswaas en gedachten nemen af en de barrières tussen hem en zijn Heer zijn opgeheven. Het verschil tussen het gebed van deze persoon en het gebed van alle anderen is groter dan het verschil tussen de hemel en de aarde. Als deze persoon bidt, dan is hij in gedachten verzonken bij zijn Heer en tevreden met Hem.

De eerste soort is strafbaar; de tweede is verantwoording schuldig; de derde is zo aan het streven dat hij niet gezien wordt als een zondaar; de vierde wordt beloond en de vijfde is dicht bij zijn Heer, omdat hij één van degenen is voor wie het gebed een bron van vreugde is. Al wie hun vreugde vinden in het gebed in dit leven, zullen hun vreugde vinden in het dicht bij hun Heer zijn in het Hiernamaals en zullen ook hun vreugde vinden in Allah in deze wereld. Iedereen die vreugde vindt in Allah de Verhevene, zal tevreden met alles zijn; en iedereen die geen vreugde vindt in Allah in deze wereld, zal worden vernietigd door zijn gevoelens van leed en spijt voor wereldse zaken. (Al-Waabil as-Sayyib, p. 40.)

(Lees verder onder de afbeelding.)

Besef dat Allah antwoordt op je gebed

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Allah de Verhevene zegt: ‘Ik heb het gebed tussen Mijzelf en Mijn dienaar verdeeld in twee delen en Mijn dienaar zal krijgen wat hij gevraagd heeft.’ Als de dienaar zegt: ‘Alle lof is voor Allah, de Heer der werelden,’ dan zegt Allah: ‘Mijn dienaar heeft Mij geprezen.’ Wanneer de dienaar zegt: ‘Ar-Rah’maan (de Meest Barmhartige), ar-Rah’iem (de Meest Genadevolle),’ dan zegt Allah: ‘Mijn dienaar heeft Mij Verheven.’ Als de dienaar zegt: ‘Bezitter (Heerser) van de Dag des Oordeels,’ dan zegt Allah: ‘Mijn dienaar heeft Mij verheerlijkt.’ Wanneer de dienaar zegt: ‘U (alleen) aanbidden wij en U (alleen) vragen wij om hulp,’ dan zegt Allah: ‘Dit is tussen Mij en Mijn dienaar en Mijn dienaar zal krijgen wat hij gevraagd heeft.’ Wanneer de dienaar zegt: ‘Het pad van degenen aan wie U Uw gunst geschonken hebt, niet (het pad) van degenen die (Uw) Toorn verdienen, noch dat van de dwalenden,’ dan zegt Allah: ‘Dit alles is voor Mijn dienaar en Mijn dienaar zal krijgen wat hij gevraagd heeft.’” (Sah’ieh’ Moeslim, Kitaab as-Salaah, Baab woedjoob qiraa’at al-Faatih’ah fie koellie rak’ah.) [De groene teksten zijn de Nederlandstalige interpretatie van de betekenis van soerat al-Faatih’ah (1).]

Dit is een geweldige en belangrijke h’adieth. Als iemand dit in gedachte houdt als hij aan het bidden is, verkrijgt hij een immense khoeshoo’ en al-Faatih’ah zal een grote invloed op hem hebben. Hoe kan het ook anders, wanneer hij voelt dat zijn Heer hem toespreekt en hem geeft wat hij vraagt! Dit “gesprek” met Allah de Verhevene moet gerespecteerd worden overeenstemmend met de juiste waarde. De boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Wanneer iemand van jullie staat te bidden, is hij in gesprek met zijn Heer, dus laat hem aandacht schenken hoe hij tot Hem spreekt.” (Al-H’aakim, al-Moestadrak, 1/236; Sah’ieh’ al-Djaami’, 1538.)

De shaytaan is onze vijand en één van de aspecten van zijn vijandschap is zijn influisteren van insinuerende gedachten (waswaas) bij de gelovige in gebed om zijn khoeshoo’ weg te nemen en hem te verwarren in zijn gebed. Waswaas is een probleem dat iedereen overkomt die zich naar Allah de Verhevene wendt met dzikr en andere vormen van aanbidding; het is onvermijdelijk, dus moet men standvastig zijn en geduldig en volharden met de dzikr en het gebed en geef niet op. Zijn volhouden zal hem beschermen tegen de plannen van de shaytaan. Elke keer als de dienaar zijn gedachten naar Allah wil wenden, komen andere ideeën gluiperig in zijn gedachten. De shaytaan ligt als een rover te wachten om een aanval te beginnen: elke keer als de dienaar naar Allah wil gaan, wil de shaytaan zijn weg afsnijden. Om deze reden werd er tegen een van de selef gezegd: “De joden en de christenen zeggen dat zij geen last hebben van het probleem van waswaas.” Hij zei: “Zij spreken de waarheid, want wat moet de shaytaan doen met een huis dat al verwoest is?” (Madjma’ al-Fataawaa, 22/608.)

Denk aan hoe de selef waren wanneer zij baden en volg hun voorbeeld. “Als je één van hen kon zien wanneer hij opstond om te bidden en de Woorden van zijn Meester begon te reciteren, dan dacht hij aan het feit dat hij staat voor de Heer der werelden en raakte hij vol met overweldigende eerbied.” (Al-Khoeshoo’ fie as-Salaah door Ibn Radjab, p. 22.)

Wanneer Ibn al-Zoebayr bad, was hij als een stok (d.w.z. onbeweeglijk) met khoeshoo’. Hij was eens aan het knielen toen een projectiel met een katapult naar hem werd geschoten, toen Mekkah werd belegerd, en een gedeelte van zijn kleding was weggescheurd terwijl hij aan het bidden was en hij hief niet eens zijn hoofd op.

Eén van hen werd bleek wanneer hij de woedhoe-e voor het gebed deed, en er werd tegen hem gezegd: “Wij zien dat je verandert wanneer jij de woedhoe-e doet.” Hij zei: “Ik weet voor Wie ik ga staan.”

En zo zijn er nog vele mooie voorbeelden waar wij veel van kunnen leren.

De beloning is in verhouding tot de khoeshoo’

De beloning die genoteerd wordt, is in verhouding tot de mate van khoeshoo’, zoals de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Een dienaar kan bidden maar er wordt niets (door de engelen bij zijn goede daden) genoteerd, behalve een tiende, of een negende, of een achtste, of een zevende, of een zesde, of een vijfde, of een kwart, of een derde, of de helft (van het gebed).” (Overgeleverd door imaam Ah’mad; Sah’ieh’ al-Djaami’, 1626.)

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) zei ook (Nederlandstalige interpretatie): “Herinner je de dood in je gebed. Degene die de dood herinnert tijdens zijn gebed is verbonden met het correct bidden. En bidt het gebed van degene die niet denkt dat hij nog een gebed zal bidden.” (Al-Silsilat al-Sah’ieh’ah door al-Albaanie, 1421. As-Soeyootie leverde over dat al-H’aafidhz Ibn H’adjar deze h’adieth classificeerde als h’asan.)

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) adviseerde Aboe Ayyoeb (moge Allah tevreden met hem zijn) ook (Nederlandstalige interpretatie): “Als je opstaat om te bidden, bid een afscheidsgebed.” (Overgeleverd door Ah’mad, 5/412; Sah’ieh’ al-Djaami’, nr. 742.) Dit betekent het gebed van iemand die denkt dat hij geen ander gebed meer zal bidden.

De persoon die bidt zal zonder twijfel sterven en er zal één gebed zijn laatste gebed zijn, dus laat hem khoeshoo’ hebben in het gebed dat hij aan het verrichten is, want hij weet niet of dit zijn laatste gebed zal zijn.

Tot slot vragen we Allah ons te laten behoren tot degenen die khoeshoo’ hebben en ons berouw te aanvaarden. Amien.

Alle lof is voor Allah, de Heer der werelden.

Boek khoeshoo Een goede investering is het aanschaffen van het 106 pagina’s tellende boek 33 Manieren om khoeshoo’ tijdens het gebed te ontwikkelen, geschreven door sheikh Moh’ammed Saalih’ al-Moenadjid, uitgegeven door Uitgeverij Momtazah (te bestellen in onze islamwinkel). Dit boek zal u helpen om de kwaliteit van uw gebed te verbeteren waardoor u meer beloning zult ontvangen, in shaa-a Allaah.