De correcte tijden van de vijf dagelijkse gebeden.
Dit artikel bestaat uit de volgende hoofdstukken:
– Inleiding
– De correcte tijden van de verplichte gebeden
– 1. Het tijdsbestek voor het dhzohr of dhoehr gebed
– 2. Het tijdsbestek voor het ‘asr gebed
– 3. Het tijdsbestek voor het maghrib gebed
– 4. Het tijdsbestek voor het ‘ieshaa-e of ishaa gebed
– 5. Het tijdsbestek voor het fadjr of fajr gebed
– Tot slot
Door Islam Q&A.
Vertaald en enigszins aangevuld door Aboe Yoesoef ‘Abdoellaah.
Alle lof is voor Allah, Heer der werelden. En moge de vrede en de zegeningen van Allah neerdalen op onze geliefde profeet Moh’ammed, alsook op zijn familie, al zijn metgezellen en iedereen die hun voorbeeld volgt. Voorts:
Onze geliefde profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie):
“De meest geliefde daden volgens Allah zijn de gebeden op de correcte tijd, vervolgens het behandelen van de ouders op een uitstekende manier en daarna jihad op het pad van Allah.” (Moettafaqoen ‘alayh – overeengekomen; d.w.z. dat deze h’adieth overgeleverd is door al-Boekhaarie en Moeslim.)
Inleiding
Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij) heeft Zijn dienaren vijf gebeden opgelegd die zij over de dag en nacht op specifieke tijden dienen te verrichten. Dit is bepaald door de Wijsheid van Allah, zodat de dienaar tijdens deze gebeden op verschillende tijden in contact kan zijn met zijn Heer. Zij zijn voor het hart als het water voor een boom, dat met regelmaat aan hem gegeven wordt; niet alles in één keer waarna het stopt.
Helaas laait er elk jaar onnodig een hevige discussie op aangaande de gebedstijden gedurende de zomermaanden in het algemeen en gedurende de maand Ramadhaan in het bijzonder. De kalenders en schema’s met de aanvangstijden van de gebedstijden die worden vrijgegeven variëren soms aanzienlijk en zorgen dan ook voor behoorlijk wat verwarring. Deze kwestie behoort tot de dien (religie) van Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) en blijkbaar is niet iedereen op de hoogte van de regelgeving hieromtrent. Elke moslim, man en vrouw, dient geen afwachtende en luie houding aan te nemen als het gaat om het zoeken van kennis. Integendeel, we dienen actief te zijn en zelf stappen te zetten om zaken uit te zoeken.
Maalik ibn Anas zei:
“Het is niet de kennis die naar jou toe moet komen, het is jij die naar de kennis toe moet komen.” (‘Adaab Shar’iyyah 2/144.)
Dit artikel zal helpen om deze kwestie aangaande de gebedstijden beter te begrijpen. Men zal na het bestuderen van onderstaande informatie in staat zijn zelf te kunnen bepalen welke kalender of welk schema het meest accuraat is, zodat men die kan volgen, in shaa-a Allaah. Want de gebeden dienen op de door de sharie’ah aangewezen tijden verricht te worden, en niet volgens een willekeurig schema. In de Nobele Koran lezen we (Nederlandstalige interpretatie):
“… Waarlijk, het gebed is voor de gelovigen voorgeschreven op vastgestelde tijden.” [Soerat an-Nisaa-e (4), aayah 103.]
De vastgestelde gebedstijden zijn niet door de geleerden bepaald, maar door de openbaring vastgesteld. Er zijn namelijk tal van overleveringen die gaan over de gebedstijden. Lees en bestudeer dit artikel dus zorgvuldig, zodat je – in shaa-a Allaah – jouw gebeden op de correcte tijden kunt verrichten, gebaseerd op kennis.
De correcte tijden van de verplichte gebeden
De tijden van de gebeden zijn genoemd door de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) in verschillende ah’aadieth (overleveringen), waaronder de volgende h’adieth (overlevering):
وَقْتُ الظُّهْرِ إِذَا زَالَتْ الشَّمْسُ وَكَانَ ظِلُّ الرَّجُلِ كَطُولِهِ مَا لَمْ يَحْضُرْ الْعَصْرُ وَوَقْتُ الْعَصْرِ مَا لَمْ تَصْفَرَّ الشَّمْسُ وَوَقْتُ صَلَاةِ الْمَغْرِبِ مَا لَمْ يَغِبْ الشَّفَقُ وَوَقْتُ صَلَاةِ الْعِشَاءِ إِلَى نِصْفِ اللَّيْلِ الأَوْسَطِ وَوَقْتُ صَلاةِ الصُّبْحِ مِنْ طُلُوعِ الْفَجْرِ مَا لَمْ تَطْلُعْ الشَّمْسُ فَإِذَا طَلَعَتْ الشَّمْسُ فَأَمْسِكْ عَنْ الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا تَطْلُعُ بَيْنَ قَرْنَيْ شَيْطَانٍ
De Nederlandstalige interpretatie van de betekenis van deze profetische overlevering luidt:
“De tijd voor de dhzohr (dhoehr) is vanaf wanneer de zon zijn zenit (hoogste punt) net gepasseerd is en de schaduw van een man (of een voorwerp) dezelfde lengte is dan zijn hoogte, totdat de tijd voor de ‘asr aangebroken is. En de tijd voor de ‘asr duurt totdat de zon geel (flauw) wordt. En de tijd voor het maghrib gebed duurt totdat de schemering (de rode gloed) verdwenen is. En de tijd voor het ‘ieshaa-e (ishaa) gebed duurt tot middernacht. En de tijd voor het soebh’ (fadjr of fajr) gebed duurt vanaf het begin van de dageraad (de periode vóór het begin van de ochtend) zolang de zon nog niet begonnen is op te komen. Wanneer de zon begint op te komen, stop dan met bidden; want het komt op tussen de twee hoorns van de satan.” (Overgeleverd door Moeslim, 612.)
Deze h’adieth legt de tijdstippen van de vijf dagelijkse gebeden uit. Wat betreft het bepalen van de gebedstijden middels de klok, dat varieert per stad en land. We zullen elk tijdsbestek gedetailleerder bepalen:
(Lees verder onder de afbeelding.)
1. – Het tijdsbestek voor het dhzohr of dhoehr gebed
De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De tijd voor de dhzohr is vanaf wanneer de zon zijn zenit (hoogste punt) net gepasseerd is totdat de schaduw van een man (of een object) dezelfde lengte is dan zijn hoogte en de tijd voor de ‘asr aangebroken is.” Aldus definieerde de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) het begin en het einde van het tijdsbestek voor de dhzohr:
HET BEGIN VAN DE DHZOHR is wanneer de zon zijn zenit net gepasseerd is, oftewel zijn hoogste punt in de lucht gepasseerd is en richting het westen begint te dalen.
* Een praktische manier om te weten wanneer de zenit gepasseerd is (en de tijd voor de dhzohr begonnen is):
Plaats een stok op een open plaats in de grond. Wanneer de zon vanuit het oosten opkomt, zal de schaduw van de stok richting het westen vallen. Hoe hoger de zon opkomt, hoe korter de schaduw wordt. Zolang het korter wordt, heeft de zon zijn zenit nog niet bereikt. De schaduw zal korter worden totdat het een bepaald punt bereikt, waarna het begint toe te nemen, vallend richting het oosten. Wanneer het ook maar een kleine hoeveelheid begint toe te nemen, dan is de zon zijn zenit (hoogste punt) gepasseerd. Op dat moment is de tijd voor de dhzohr begonnen.
Het weten van de tijd van de zenit middels de klok: deel de tijd tussen de zonsopkomst en de zonsondergang door tweeën en dat is de tijd van de zenit. Als we er van uitgaan dat de zon om 06:00 uur opkomt en om 18:00 uur ondergaat, dan is de zenit om 12:00 uur. Als de zon opkomt om 07:00 uur en ondergaat om 19:00 uur, dan is de zenit om 13:00 uur, enzovoort.
Zie al-Sharh’ al-Mumti’, 2/96.
HET EINDE VAN DE TIJD VOOR DE DHZOHR is wanneer de schaduw van iets dezelfde lengte heeft als het voorwerp zelf, plus de lengte van de schaduw van het voorwerp op het moment van de zenit.
* Een praktische manier om te weten wanneer de tijd voor de dhzohr geëindigd is:
Ga terug naar de stok die we hierboven beschreven hebben. Laat ons eens aannemen dat de lengte ervan 1 meter is. We merkten op dat voordat de zon zijn zenit (hoogste punt) bereikt had, dat de schaduw geleidelijk aan afnam totdat het een bepaald punt bereikte (maak een markering op dit punt). Daarna nam de schaduw toe, en op dit punt begon de tijd voor de dhzohr. Nu zal de schaduw blijven toenemen, vallend richting het oosten, totdat de lengte van de schaduw gelijk is aan de lengte van het voorwerp zelf. Oftewel, het zal 1 meter lang zijn, beginnend vanaf het punt dat tijdens de zenit gemarkeerd is. Wat betreft de schaduw vóór de markering – deze wordt fay-e al-zawaal (de schaduw van de zenit) genoemd – die wordt niet meegerekend. Op dit punt is de tijd voor de dhzohr geëindigd en de tijd voor de ‘asr begint onmiddellijk.
2. Het tijdsbestek voor het ‘asr gebed
De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De tijd voor de ‘asr duurt totdat de zon geel (flauw) wordt.”
We weten dat de tijd voor de ‘asr begint wanneer de tijd voor de dhzohr eindigt, oftewel wanneer de lengte van de schaduw van een voorwerp gelijk wordt aan de lengte van het voorwerp zelf.
Er zijn twee tijden voor het einde van de ‘asr.
a.) De tijd die de voorkeur geniet: deze duurt vanaf het begin van de tijd voor de ‘asr totdat de zon geel begint te worden. Want de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De tijd voor de ‘asr duurt totdat de zon geel (flauw) wordt.” Deze tijd definiëren middels de klok varieert volgens het seizoen.
b.) De tijd van noodzakelijkheid: deze duurt vanaf het moment dat de zon geel begint te worden tot aan de zonsondergang. Want de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Wie één rak’ah van de ‘asr haalt voordat de zon ondergaat heeft de ‘asr gehaald.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie, 579; Moeslim, 608.)
Vraag: wat wordt er bedoeld met de tijd van noodzakelijkheid?
Noodzakelijkheid verwijst hier naar wanneer iemand afgeleid wordt van het bidden van de ‘asr door enig belangrijk en onvermijdelijk werk, zoals het verbinden van wonden, en hij is in staat om te bidden voordat de zon geel wordt, maar het is moeilijk, dan bidt hij vlak vóór de zonsondergang. In dit geval heeft hij op tijd gebeden en hij is niet zondig. Want dit is de tijd van noodzakelijkheid. Als iemand gedwongen wordt het gebed uit te stellen, dan rust er geen zonde op hem zolang hij bidt vóór de zonsondergang.
[Noot van de vertaler: achteloosheid jegens het ‘asr gebed maakt goede daden vruchteloos!! Boeraydah (moge Allah tevreden over hem zijn) verhaalde dat de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “De daden zijn vruchteloos van degene die het ‘asr gebed niet verricht.” (Overgeleverd door imaam al-Boekhaarie.) Ibn ‘Oemar (moge Allah tevreden over vader en zoon zijn) verhaalde: “De boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Eenieder die de ‘asr-gebeden (opzettelijk) mist, het is dan alsof hij zijn familie en bezit verloren heeft.’” (Sah’ieh’ al-Boekhaarie, 1/552.) Zie het artikel Het belang van het ‘asr gebed. – Einde noot.]
Onze geliefde profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie):
“De beste daad is het gebed op zijn vroegste tijd.” [Overgeleverd door at-Tirmidzie; deze h’adieth is sah’ieh’ (authentiek).]
(Lees verder onder de afbeelding.)
3. Het tijdsbestek voor het maghrib gebed
De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De tijd voor het maghrib gebed duurt totdat de schemering (de rode gloed) verdwenen is.”
Oftewel, de tijd voor de maghrib begint onmiddellijk nadat de tijd voor de ‘asr geëindigd is, namelijk wanneer de zon ondergegaan is. De tijd voor de maghrib duurt totdat de schemering of rode nagloed verdwenen is. Wanneer de rode nagloed uit de lucht verdwenen is, dan eindigt de tijd voor de maghrib en begint de tijd voor de ‘ieshaa-e. Deze tijd definiëren middels de klok varieert volgens het seizoen. Wanneer je ziet dat de rode gloed aan de horizon verdwenen is, dan is dit een teken dat de tijd voor de maghrib geëindigd is.
4. Het tijdsbestek voor het ‘ieshaa-e of ishaa gebed
De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De tijd voor het ‘ieshaa-e gebed duurt tot middernacht.”
De tijd voor de ‘ieshaa-e begint onmiddellijk nadat de tijd voor de maghrib geëindigd is (oftewel wanneer de rode gloed uit de lucht verdwenen is) en duurt tot middernacht.
Vraag: hoe berekenen we wanneer middernacht is?
Antwoord: als je wilt berekenen wanneer middernacht is, bereken dan de tijd tussen de zonsondergang en het aanbreken van de ware ochtend (wanneer de fadjr begint) en deel dit vervolgens door twee; dat middenpunt is het einde van de tijd om de ‘ieshaa-e te bidden (en dat is middernacht).
Dus als de zon om 17:00 uur ondergaat en de fadjr begint om 05:00 uur, dan is middernacht om 23:00 uur. Als de zon om 17:00 uur ondergaat en de fadjr begint om 06:00 uur, dan is middernacht om 23:30 uur, enzovoort.
[Noot van de vertaler: een voorbeeld berekening van middernacht in de zomer = als de zon om 22:00 uur ondergaat (dus de maghrib begint om 22:00 uur) en de fadjr begint om 04:00 uur, dan is middernacht om 01:00 uur. Oftewel, van 22:00 tot 04:00 uur duurt zes uren. Zes uren delen door twee is drie uren. 22:00 uur + drie uren is 01:00 uur. Het ‘ieshaa-e gebed kun je dan dus tot 01:00 uur bidden. En Allah weet het het best. – Einde noot.]
5. Het tijdsbestek voor het fadjr of fajr gebed
De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De tijd voor het soebh’ (fadjr) gebed duurt vanaf het begin van de dageraad (de periode vóór het begin van de ochtend) zolang de zon nog niet begonnen is op te komen. Wanneer de zon begint op te komen, stop dan met bidden; want het komt op tussen de twee hoorns van de satan.”
Het tijdsbestek voor de fadjr begint bij de aanvang van de “tweede dageraad” (al-fadjr ath-thaanie) en eindigt wanneer de zon begint op te komen. De “tweede dageraad” is de schemering of het beginnende daglicht dat verschijnt aan de horizon in het oosten en dat zich uitstrekt van het noorden naar het zuiden. De “eerste dageraad” (al-fadjr al-awwal) vindt ongeveer een uur daarvoor plaats, en er zijn verschillen tussen deze twee:
a.) Tijdens de “eerste dageraad” strekt het beginnende daglicht of de schemering zich uit van het oosten naar het westen, en tijdens de “tweede dageraad” strekt het zich uit van het noorden naar het zuiden.
b.) De “eerste dageraad”wordt opgevolgd door duisternis, oftewel, de schemering duurt maar een korte tijd waarna het weer donker wordt. De “tweede dageraad” wordt niet opgevolgd door duisternis en het licht neemt alleen maar toe.
c.) De “tweede dageraad” is verbonden aan de horizon, zonder duisternis ertussen. Terwijl de “eerste dageraad” gescheiden is van de horizon door duisternis ertussen.
[Noot van de vertaler: de “eerste dageraad” (of al-fadjr al-awwal) wordt ook wel “al-fadjr al-kaadzib” genoemd, wat letterlijk “de ‘leugenachtige’ fadjr” betekent, ofwel “de valse fadjr”. De “tweede dageraad” (of al-fadjr ath-thaanie) wordt ook wel “al-fadjr as–saadiq” genoemd, wat letterlijk “de waarachtige fadjr” betekent, ofwel “de juiste fadjr”. Onderstaande afbeelding zal het verschil enigszins verduidelijken, in shaa-a Allaah. – Einde noot.]
Zie al-Sharh’ al-Mumti’, 2/107.
Bron: https://islamqa.info/en/answers/9940/times-of-the-five-daily-prayers.
Tot slot
Er zijn enkele geaccepteerde methoden om de gebedstijden via apps en online schema’s weer te geven. Tot die methoden behoort de methode die wordt gebruikt op de volgende website: https://hadieth.nl/gebedstijden/. Zij geven de volgende toelichting:
“Gebedstijden worden bepaald aan de hand van een aantal berekeningen. De door ons gebruikte methode is afgeleid uit de erkende “aladhan.com” en berekent nauwkeurig de gebedstijden per gekozen locatie. In Nederland, Luxemburg en België worden verschillende methoden gebruikt voor het berekenen van de gebedstijden. Deze methoden geven voor salat Dhor, salat ‘Asr en salat Maghreb meestal dezelfde tijdstippen aan. De verschillen zitten vaak in de tijden die worden weergegeven voor salat Fajr en salat ‘Isha (een bekend voorval in vooral de maand Ramadan). Het kan dus voorkomen dat bovenstaande gebedstijden niet overeenkomen met de gebedstijden van uw lokale moskee of gebedstijden kalender. Wanneer dit het geval is, raden we u aan de gebedstijden van uw eigen lokale moskee te gebruiken.” (Einde citaat.)
Dit zijn de correcte tijden van de vijf verplichte gebeden die wij als moslims dagelijks dienen te verrichten, volgens de Soennah van de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem). Hopelijk zal dit artikel een bijdrage leveren aan het oplossen van de geschillen die tot verdeeldheid van de moslims heeft geleid en opdat er een einde komt aan de onnodige discussies.
En tot Allah keren wij allemaal terug.
Relevante artikelen:
Het gebed, een rubriek met verschillende gratis e-boeken en artikelen, waaronder:
Beschrijving van het gebed van de profeet ﷺ
50 Veelvoorkomende fouten in het gebed
Ga terug en bid, want je hebt niet gebeden
Het islamitische oordeel over degene die het gebed nalaat
De voortreffelijkheid van het dhoh’aa gebed
Qiyaam al-layl (het nachtgebed) en al-witr
