Een mooie profetische gelijkenis met diepe betekenissen.
Dit artikel is ook als voorlezing te beluisteren op YouTube.
Samengesteld door Aboe Yoesoef ‘Abdoellaah.
Alle lof is voor Allah, Heer der werelden, en moge de vrede en de zegeningen van Allah neerdalen op de voornaamste van alle boodschappers, Moh’ammed, alsook op zijn familie, al zijn metgezellen en iedereen die hun voorbeeld volgt. Voorts:
Ibn ‘Oemar (moge Allah tevreden over hen beide zijn) zei: “De boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Onder de bomen is er een boom waarvan de bladeren niet vallen en die is zoals een moeslim (moslim). Vertel me welke (boom) dit is.’ Iedereen begon te denken over de bomen van de woestijngebieden.” (Ibn ‘Oemar zei): “En ik dacht in mijzelf de dadelpalm, maar ik voelde me verlegen (en zei het niet hardop). Vervolgens zeiden zij (de andere aanwezigen): ‘Vertel ons welke (boom) het is, o boodschapper van Allah!’ Hij zei: ‘Het is de dadelpalm.’” (Moettafaqoen ‘alayh – overgeleverd door al-Boekhaarie en Moeslim.)
‘Abdoellaah ibn ‘Oemar (moge Allah tevreden over hen beide zijn) zei ook dat de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “De gelijkenis van de moe-emin (gelovige) is als de gelijkenis van de dadelpalm; wat je er ook van neemt, het zal jou tot nut zijn.” [Overgeleverd door at-Tabaraanie, Moe’djam al-Kabier, 12/411 (#13343) – als sah’ieh’ (authentiek) geclassificeerd door al-Albaanie in Silsilat as-Sah’iehah’, 2285; en anderen.]
De boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) geeft hier een mooie en diepzinnige gelijkenis. Maar wat beduidt deze gelijkenis, de moeslim en de moe-emin zijn als een dadelpalm?
Al-H’aafidhz Ibn H’adjar zei in Fath’ al-Baarie: “Het nut van een dadelpalm is aanwezig in alle onderdelen ervan en tijdens alle omstandigheden. Het wordt vanaf dat het groeit totdat het uitdroogt verschillend gegeten, vervolgens worden alle onderdelen ervan gebruikt, de zaden ervan worden aan dieren gegeven, de vezels ervan voor het maken van touwen, naast andere voordelen. Zo is het nut van een moslim ook algemeen en onder alle omstandigheden en zijn nut is eindeloos veel, voor zichzelf en voor anderen, zelfs na zijn dood.” (Fath’ al-Baarie Sharh’ Sah’ieh’ al-Boekhaarie van al-‘Asqalaanie 1\145.)
De dadelpalm heeft geen introductie nodig aangaande het nut en de belangrijkheid ervan in de geschiedenis. Het heeft millennia een grote rol gespeeld op het gebied van landbouw en handwerk. De wortel, de stam, de pit en de bladeren ervan, elk deel is zeer bruikbaar en niets ervan wordt verspild. De dadels die het voortbrengt hebben geen enkele uitleg nodig. Maar een palmboom verwijderd ook schadelijke stoffen uit de lucht, laat zich gemakkelijk onderhouden en verzorgen en zorgt voor schaduw. (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)
We zullen nu slechts enkele voorbeelden van de diepe betekenissen van de gelijkenis die de h’adieth (profetische overlevering) bevat opsommen, met een korte toelichting:
1.) De dadelpalm is nuttig voor zijn hele omgeving.
Net zoals de voordelen van de dadelpalm talrijk en voor iedereen (moslims en niet-moslims) zijn, zo ook dient de gelovige goed te zijn voor zijn omgeving; milieu, mens (moslims en niet-moslims), dier en plant. Zijn gedrag dient uitmuntend te zijn en hij dient hulpvaardig te zijn.
Een gelovige bekommert zich over het welzijn van zijn omgeving en het welzijn van degenen rondom hem, waaronder buren. Hij gebruikt zijn vermogens om voordeel te verschaffen. De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “De beste der mensen zijn diegenen die het meeste voordeel verschaffen voor anderen.” (Moettafaqoen ‘alayh.)
Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “En Wij zonden jou (o Moh’ammed) slechts als een barmhartigheid voor al-‘aalamien (de werelden: alle schepsels).” [Soerat al-Anbiyaa-e (21), aayah 107.]
Oftewel, een barmhartigheid voor iedereen, zowel in religieuze zaken als wereldse zaken. Hetgeen waarmee hij (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezonden werd is een reden voor geluk in beide verblijfplaatsen (zowel het wereldse leven als het Hiernamaals) en een oorzaak voor verenigbaarheid van hun belangen in hun bestaan. (Tefsier H’adaa-ieq ar-Rawh’ wa ar-Rayh’aan fie Rawaabie ‘Oeloemie al-Qor-aan van Moh’ammed al-Amien ibn ‘Abdiellaah al-Oeramie al-‘Alawie al-Hararie as-Shaafi’ie.)
Net zoals de profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezonden is als een barmhartigheid voor de werelden (alle schepsels), zo dienen wij ook een barmhartigheid te zijn voor iedereen wier wegen die van ons kruisen. Door het helpen van en goed zijn voor anderen zullen we de Tevredenheid van Allah verwerven en dichter bij Hem komen. Het is niet mogelijk om een leven van vraatzuchtige consumptie en materialistisch egoïsme te lijden en tegelijkertijd te verwachten om de Tevredenheid van Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) te verkrijgen.
Een gelovige is iemand in wiens gezelschap mensen zich veilig en op hun gemak voelen. Zij kunnen van hem empathie en goed advies (#1) verwachten. Hij zorgt voor voordeel voor anderen en zoekt niet altijd voordeel bij anderen. De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Een moslim is de broeder van een moslim. Hij doet hem geen onrecht aan noch laat hij hem in de steek wanneer hij behoeftig is…” (Moettafaqoen ‘alayh.)
<<<(#1) De religie is oprechtheid in het geven van adviezen. Er is overgeleverd in Sah’ieh’ Moeslim op het gezag van Aboe Roeqayyah Tamiem ad-Daarie (moge Allah tevreden over hem zijn), dat de boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “De religie is oprechtheid.” Wij zeiden: “Aan wie, o boodschapper van Allah?” Hij zei: “Aan Allah (gehoorzaam Hem), Zijn boodschapper (geloof, respecteer en volg hem), Zijn Boek (volg het), de leiders van de moslims (help hen met hun werk) en het gewone volk [beveel hen al-ma’roef (het goede) en verbied hen al-moenkar (het verwerpelijke, het slechte)].”>>>
2.) De dadelpalm groeit onder moeilijke omstandigheden.
Zo ook de moslim, die onder alle omstandigheden geduldig dient te zijn en dient te volharden. Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…En Allah houdt van de geduldigen.” [Soerat Aal ‘Imraan (3), aayah 146.]
In het tefsierboek Tafheem-ul-Qur’an wordt aangegeven: “Het Arabische woord sabr (dat vaak vertaald wordt met geduld) is veelomvattend qua betekenis en het beduidt: houd je gevoelens en passies onder controle; mijd overhaastheid, onbesuisdheid, onbezonnenheid, wanhoop en hebzuchtigheid; blijf koel en kalm en maak weloverwogen beslissingen; blijf geduldig en standvastig wanneer je geconfronteerd wordt met gevaren en moeilijkheden; neem geen verkeerde beslissing, ook al onderga je ernstige provocatie; verlies niet je gezonde verstand, ook al heb je te kampen met kwellingen en verkeer je in een benarde toestand; onderneem geen haastige stappen door je ergernis en ongeduldigheid om je doel te bereiken zonder gebruik te maken van doeltreffende maatregelen en laat je niet verleiden door de misleiding van een of ander werelds belang, winst of verlangen. Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) helpt degenen die sabr praktiseren in overeenstemming met deze implicaties. (Tafheem-ul-Qur’an van Sayyid Aboe al-A’laa Mawdoedie.)
Geduld gaat dus niet over hoe lang men kan wachten, maar hoe goed men zich gedraagt tijdens het wachten.
(Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)
3.) De dadelpalm heeft weinig (water) nodig en laat zich gemakkelijk onderhouden en verzorgen, maar geeft veel terug, zoals dadels, zuurstof, hout, vezels en schaduw.
Een gelovige is tevreden met weinig en neigt niet naar ijdelheid en buitensporigheid. De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Rijkdom is niet in de hoeveelheid bezittingen (die iemand heeft), integendeel, ware rijkdom is de rijkdom van jezelf (oftewel tevreden zijn met wat je hebt).” (Overgeleverd door al-Boekhaarie en Moeslim.)
De profeet (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft ook gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Wat weinig en voldoende is is beter dan wat meer is en afleid (van Allah).” (Hilyat al-Awliyaa-e, 1/289 – als sah’ieh’ geclassificeerd door al-Moendzirie in at-Targhieb, 3/12; Doemyaatie in al-Moetadjar, 334; al-H’aythamie in Madjma’ az-Zawaa-id, 3/125 en anderen.)
Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…En wees niet buitensporig; waarlijk, Hij (Allah) houdt niet van de buitensporigen.” [Soerat al-An’aam (6), aayah 141.]
4.) De stam van de dadelpalm staat standvastig, maar hij is flexibel in de vertakkingen.
De ware moe-emin is net zo. Hij is standvastig in zijn ‘aqiedah (geloofsleer) en dat wat behoort tot de fundamenten van deze dien (religie), zoals as-salaat (het gebed). Maar in de vertakkingen is hij flexibel, zoals in bijzaken van persoonlijke idjtihaad [beredenering, analogische gevolgtrekking (#2)].
<<<(#2) Idjtihaad verwijst naar de inspanning van een islamitische geleerde, heerser, rechter en dergelijke om tot een oordeel te komen in een bepaalde zaak. Daarmee wordt verwezen naar het proces om tot beredeneerde beslissingen te komen die passen bij nieuwe omstandigheden, en de beslissingen zelf.>>>
Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) zegt (Nederlandstalige interpretatie): “Waarlijk, degenen die zeggen: ‘Onze Heer is Allah,’ en vervolgens standvastig zijn (#3), op hen zullen de engelen neerdalen [op het moment van hun dood (#4)] (zeggende): ‘Vrees niet en treur niet (#5) en ontvang het goede nieuws over het Paradijs dat aan jullie beloofd werd!’” [Soerat Foessilat (41), aayah 30.]
<<<(#3) Zij zijn standvastig met het nakomen van tawh’ied (zij erkennen de eenheid van Allah de Meest Barmhartige en handelen dienovereenkomstig) en zij slaan alleen acht op Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) en niet op een andere (valse) god en zij kwamen standvastig het bevel van Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) na. Zij waren gehoorzaam aan Hem en namen afstand van ongehoorzaamheid aan Hem, totdat zij kwamen te overlijden. (Zie Zoebdatoe t-Tefsier mien Fet-h’ie l-Qadier van dr. Moh’ammed ibn Soelaymaan al-Ashqar.)>>>
<<<(#4) Er is ook gezegd dat de engelen op hen neerdalen op de Dag der Opstanding wanneer zij uit hun graven komen. Zayd ibn Aslam zei: “Zij (de engelen) zullen hem goede tijdingen geven wanneer hij overlijdt, in zijn graf en wanneer hij opgewekt wordt.” Dit is overgeleverd door Ibn Abie H’aatim. (Tefsier Ibn Kethier.)>>>
<<<(#5) Vrees de dood niet en ook niet datgene wat daarna zal komen en treur niet over hetgeen jullie achterlaten aan wereldse zaken. (At-Tefsieroe al-Moeyassar van een groep geleerden, onder toezicht van sheikh Saalih’ ibn ‘Abdel-‘Aziez ibn Moh’ammed Aal as-Shaykh.)>>>
5.) Zelfs na de dood van de dadelpalm profiteren mensen ervan.
Zij nemen het hout om te bouwen, stokken van te maken of als brandhout, zijn schors om touw van te maken etc. Zo zou ook de moslim nuttig moeten zijn na zijn dood, door nuttige zaken achter te laten, zoals een boek, een waterput of moskee.
Aboe Hoerayrah (moge Allah tevreden over hem zijn) verhaalde: “De boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): ‘Wanneer de zoon van Aadam overlijdt, komen al zijn daden tot een einde behalve drie: kennis welke nuttig is voor anderen, of een rechtschapen kind die smeekbeden voor hem verricht, of een doorlopende liefdadigheid die hij achterlaat.’” (Sah’ieh’ Moeslim.)
Sadaqah djaariyah is een doorlopende/voortdurende liefdadigheid, liefdadigheid waarvan de beloning voortduurt na iemands overlijden, zoals door boeken te drukken en te verspreiden, website te maken, moskee te bouwen, kinderen die doe’aa-e (smeekbeden) voor hun ouders verrichten enzovoort. [Zie het artikel De voortreffelijkheid van sadaqah (liefdadigheid).] (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)
Tot slot
De Islaam is een vreedzame religie jegens iedereen die vreedzaam is en zij roept haar volgelingen op tot uitmuntend gedrag. De profeet (salallaahoe ‘alayhie wa sellem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Waarlijk, Allah is aardig en vriendelijk, en Hij houdt van vriendelijkheid. Hij schenkt na het vriendelijk zijn wat Hij niet schenkt na het hardvochtig zijn.” (Overgeleverd door Moeslim.) Lees eens de artikelen De belangrijkheid van akhlaaq – goed gedrag en Mijn religie is vriendelijkheid. Echter: “De Islaam is een religie van genade en kracht. Genade staat echter niet gelijk aan vernedering, noch staat kracht gelijk aan onrecht. Iedere genade op een verkeerde plek is dan ook een vernedering en iedere kracht op een verkeerde plek is onrecht.” (Sheikh Abdel Aziz al-Tarifi.) Lees ook eens de artikelen Jihad in de Islam en Wat onderwijst de Islam over rechtvaardigheid?
O moslimbroeders en moslimzusters! Laat ons worden als een volwassen dadelpalm. Laat hetgeen wat mensen van ons zien en nemen tot nut voor hen zijn. Wees eerlijk en gastvrij, stel je vergevensgezind op, wees gul en geef uit in liefdadigheid, onderhoud de familiebanden, wees goed voor je buren, geef geschenken en oprechte adviezen, laat altijd een glimlach zien en begroet jouw broeders/zusters met de salaam. Wees goed voor milieu, mens, dier en plant.
En tot Allah keren wij allemaal terug.
Relevante artikelen:
De belangrijkheid van akhlaaq – goed gedrag
Mijn religie is vriendelijkheid
Vergevensgezindheid: het kenmerk van een moslim
De voortreffelijke positie van buren in de Islam
Verboden zakelijke transacties
Hoe vrijwillig is vrijwilligerswerk
Het voorzien in de behoefte van je broeder (h’adieth 36 van De veertig ah’aadieth van an-Nawawie)
Wat onderwijst de Islam over rechtvaardigheid?
Religieuze tolerantie in de Islam
De rechtvaardigheid van de Islam
De vergeten islamitische beschaving
(Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)
