Aangeleerde machteloosheid

Machteloosheid is een gevoel, geen positie.

Machteloosheid klWe kunnen elke strijd winnen, ongeacht de macht van de vijand. De sleutel tot overwinning zit in ons: geloof en wijsheid.

Door Uwaymir Anjum.
Vertaald door Oem Mohammed.

Alle lof is voor Allah en vrede en zegeningen zijn met de boodschapper en zijn familie en metgezellen.

In begin 1965 ontdekte Martin E. P. Seligman, terwijl hij de verwantschap tussen angst en leren bestudeerde, toevallig een onverwachts fenomeen tijdens zijn experimenten op honden waarbij hij de Pavloviaanse techniek [klassieke conditionering (#1)] gebruikte.

<<<(#1) Pavlov-conditionering, klassieke conditionering, stimulussubstitutie of S-leertype komt neer op het leren van voorwaardelijke reflexen. Leergedrag dat tot stand komt via klassieke conditionering wordt gerekend tot een van de ondervormen van het impliciete of niet-declaratieve geheugen. Klassieke conditionering is onderworpen aan een aantal wetten, de conditioneringswetten. Aangenomen wordt dat klassiek conditioneren berust op een adaptief mechanisme waardoor organismen leren toekomstige prikkels met een overlevingswaarde te voorspellen. Klassiek conditioneren gebeurt door een neutrale of conditionele stimulus/voorwaardelijke prikkel (CS: bijvoorbeeld een toontje of lichtflits) te laten volgen door onconditionele stimulus/onvoorwaardelijke prikkel (UCS: bijvoorbeeld een milde elektrische schok). De UCS is meestal een stimulus met biologische relevantie, zoals pijn (negatief) of voedsel (positief). Na enige tijd zal de reactie (of reflex) die oorspronkelijk alleen na UCS optrad, ook na de CS optreden (hierbij wordt dus de UCS weggelaten). Dit noemt men dan de conditionele of geconditioneerde reactie: CR.>>>

Seligman gebruikte een onschadelijke elektrische schok om de hond te bedingen en in bedwang te houden zodat hij niet weg zou rennen. Vervolgens zetten zij de geconditioneerde hond in een shuttle-box, dat een laag scherm bevatte dat de box in twee vakjes verdeelde. De hond kon gemakkelijk over het scherm kijken en eroverheen springen, als hij dat zou willen. Vervolgens rinkelden zij de bel. Zij verwachtten dat de hond over het scherm zou springen. Verrassend genoeg gebeurde er niets! Vervolgens besloten zij de geconditioneerde hond een schok te geven, en weer gebeurde er niets! De hond bleef daar gewoon zielig liggen! Toen zij een normale hond in de shuttle-box plaatsten, die nooit eerder een onvermijdelijke schok ervaren had, sprong de hond zoals verwacht, over het scherm naar de andere kant.

Blijkbaar is hetgeen wat de geconditioneerde hond in de hangmat geleerd had, dat het  proberen te ontsnappen van de schokken vergeefs is. Deze hond leerde machteloos te zijn! In een ander experiment, werd een rat machteloosheid aangeleerd. Hij werd samen met een andere nieuwe rat in een vat met water geplaatst. Terwijl de machteloze rat binnen twee uren verdronk, bleef de nieuwe rat gedurende zestig uren worstelen om te ontsnappen!

De theorie van de aangeleerde machteloosheid werd vervolgens uitgebreid naar het menselijke gedrag. Het zorgde voor een model voor het verklaren van depressie. We hebben besloten en ervoor gekozen machteloos, depressief, pessimistisch en cynisch te zijn.

Machteloosheid is daarom een aangeleerd gedrag. Het leeft in onze gedachtes, en niet in de buitenwereld.

De meerderheid van de moslimoemmah bevindt zich tegenwoordig in een door zichzelf teweeggebrachte toestand van aangeleerde machteloosheid.

Wij, en alleen wij kunnen met de hulp van Allah de Almachtige onszelf hieruit krijgen. Allah de Meest Barmhartige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…Waarlijk! Allah zal de toestand van een volk niet veranderen totdat zij hun toestand (zelf) veranderen. En als Allah tegenspoed (bestraffing) voor een volk wil, dan is er geen afweer tegen en voor hen is er naast Hem geen beschermer (helper).” [Soerat ar-Ra’d (13), aayah 11.] (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

 

 

Hoe hebben moslims geleerd machteloos te zijn en leren geloven dat hun krachten niet van nut zullen zijn en dat het daarom niet nodig is om het te proberen? En wanneer hebben ze leren geloven dat de vijanden altijd hun zin zullen krijgen? Nauw verbonden aan deze machteloosheid is samenzwering, een theorie die ons mentaal uitschakelt.

Een ware wederopleving van de moslimoemmah is niet mogelijk totdat we in onszelf beginnen te geloven dat onze daden van belang zijn in zowel deze wereld als in het Hiernamaals.

Wat dit betreft is er iets wat we van de Amerikanen kunnen leren, die zich mobiliseren voor de onrechtvaardige oorlog en hun bewind tegen de onschuldige burgers van Irak. Hun houding betreffende hun inspanningen met het oog op de oorlog is prijzenswaardig en hun inspanningen zijn onvermoeibaar. Hun houding is: we konden ze in Vietnam stoppen, dus waarom niet nu, we kunnen het nog steeds!

Een vrouw in Californië leefde twee jaar lang in een boom. Gedurende twee hele jaren verliet ze haar huis en leefde in een boom om de bomen tegen kappen te beschermen. Deze overwinnende kracht en passie voor betrekkelijk kleine dingen doet ons afvragen: waarom kunnen wij niet hetzelfde opbrengen voor Allah Soebh’aanahoe wa Ta’aalaa (Glorieus en Verheven is Hij), Zijn boodschapper (vrede en zegeningen van Allah zijn met hem) en Zijn dien (religie)? Waar is onze energie naar toe? Het is geplunderd door onze psychologische moedeloosheid en machteloosheid. Een andere benaming hiervoor is een zwak geloof en gebrek aan wijsheid.

De winnaars zijn winnaars en de verliezers zijn verliezers al voordat zij hun strijd beginnen. Het is hun houding en zelfvertrouwen die het verschil uitmaken. Het zit allemaal in ons zelf. (Bie-idzniellaah – met de Toestemming van Allah.)

Sprekend tegen mijn kennissen in de moslimwereld over de tegenwoordige oorlog (het was toen nog niet begonnen), realiseer ik mij – terwijl de meeste mensen zich onbewust zijn en enorm boos en gekwetst zijn vanwege de oorlog in Irak – dat zij voornamelijk blijven zwijgen omdat zij geloven dat zij niets kunnen doen. Vele andere voorbeelden hebben hun geleerd dat zij machteloos zijn. Ondanks dat hun emoties en liefde voor het Irakese volk oneindig meer is – zij voelen zich als één lichaam – toch hebben de moslims de straten niet meer gevuld in de moslimlanden, in tegenstelling tot de vredesactivisten in een klein Amerikaans stadje, om te protesteren tegen de oorlog. Zij hebben machteloosheid geleerd.

 

Hoe kunnen we onszelf ontdoen van deze machteloosheid?

De macht of zwakheid zit, zoals Allah ‘Azza wa Djel (de Almachtige en Majesteitelijke) ons informeert, in onszelf: in ons vooruitzicht, ons verstand, onze ziel, ons begrip en onze kijk op de wereld.

 

Geloof

Geloof, of imaan, is de grootste kracht en de enige uitweg voor de oemmah. Imaan is niet alleen geloof, maar ook vertrouwen. Het betekent geloven dat Allah de Verhevene machtig is over alle dingen. Deze ogenschijnlijke onoverwinnelijke militaire macht van de tirannen van tegenwoordig is niets meer dan een kleine mier die Allah de Alwijze kan vernietigen wanneer Hij maar wil, met Zijn oneindige middelen. Kennen wij het verhaal over het leger van de olifanten niet? Of het verhaal over de Kinderen van Israël in Egypte, toen zij de Rode Zee lopend overstaken – met de Toestemming van Allah – en hun machtige vijand verdronk? Of hoe het geloof en vertrouwen van de vroegere moslims hen binnen enkele jaren van herder tot meesters van de wereld maakte?

<<<Noot van uwkeuze.net: Allah de Almachtige zegt (Nederlandstalige interpretatie): “…Als er onder jullie honderd geduldigen zijn, zullen zij tweehonderd (vijanden) verslaan. En als er onder jullie duizend (geduldigen) zijn, zullen zij tweeduizend (vijanden) verslaan, met de Toestemming van Allah. En Allah is met de geduldigen.” [Soerat al-Anfaal (8), aayah 66.]>>>

 

Wijsheid en geschiedenis

Het Boek van Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) beveelt ons onophoudelijk om na te denken over de geschiedenis van de vroegere volkeren en lessen hieruit te trekken. Allah Ta’aalaa (Verheven is Hij) zegt onder andere (Nederlandstalige interpretatie): “Werkelijk, vóór jullie hebben zich gebeurtenissen voorgedaan. Reis dus op aarde en zie hoe het einde was van de loochenaars.” [Soerat Aal ‘Imraan (3), aayah 137.] (Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

 

 

Het bevel om op aarde te reizen om lessen te leren uit de geschiedenis wordt niet minder dan dertien keer in het Boek van Allah herhaald. Het leren van de geschiedenis en haar lessen en dit beeld in gedachten houden, en het oppikken van wijsheid van de geschiedenis van de moslims evenals andere volkeren is daarom verplicht voor ons.

Hoeveel van ons kennen de geschiedenis van hun eigen landen, of van de vroegere islamitische gemeenschappen? En hoeveel van ons kennen de westerse geschiedenis? Zijn we niet schuldig aan het feit dat we de bevelen van Allah de Meest Barmhartige trotseren om ze te leren en te onderwijzen?

Lessen uit de geschiedenis vormen samen met oprecht geloof de grootste bron om de val van machteloosheid te vermijden. Hoe?

Er zijn twee manieren waarop men naar de wereld en de geschiedenis kan kijken. De ene manier is statisch: je ziet het en maakt je slechts zorgen om hetgeen nu gebeurt. Je weet niet beter en kunt niet beter denken. Je kijkt niet naar waar we vandaan kwamen en waar we naartoe gaan. In dit geval, als je machtig bent, dan zul je arrogant, nutteloos en hoogdravend zijn en voor god spelen. De farao’s van het verleden en het heden vormen de voorbeelden in de boeken voor deze arrogante manier van denken.

De Qor-aan onderwijst ons een andere manier van kijken naar de wereld en de geschiedenis, en dat is de dynamische manier. Je kent je verleden en trekt hier lering uit. Je weet dat de maatschappijen en naties opkomen en ondergaan. Zij zijn constant in beweging, maar het tempo van hun beweging is onmerkbaar. Net zoals de zon en de maan, wanneer je naar ze kijkt zou je denken dat ze statisch zijn en dat ze daar altijd zullen blijven. Totdat je naar het groter geheel kijkt en leert dat de zon een paar uur geleden in het oosten aan het opkomen was en je voorspelt dat het een paar uur later in het westen onder zal gaan. Pas dan besef je dat het constant in beweging is.

Het tekort aan macht die de moslims tegenwoordig karakteriseert is niet permanent, noch de oppermacht van enige wereldmacht. Weet je dan niet dat tot slechts 100 jaar geleden de grootste militaire wereldmacht in de wereld toebehoorde aan het islamitische Ottomaanse Rijk? Weet jij dan niet dat Amerika zestig jaar geleden geen wereldmacht was, en nooit gedacht had er één te zullen zijn, en zeer conservatief en religieus was? Zelfs de vrije seksuele omgang en de schaamteloze buitensporigheid op straat tegenwoordig was nog niet zo lang geleden ongekend en ondenkbaar. Lees de geschiedenis en je zult je realiseren dat alle beschavingen die zich vernederden tot zo’n laag niveau van ongehoorzaamheid jegens Allah en geen berouw hadden, van de aardbodem geveegd werden. Realiseer je dat een aantal decennia van werelddominantie in verhouding tot het Plan van Allah minder betekent dan een fractie van een seconde.

“En verzwak niet en wees niet treurig, en jullie zullen superieur zijn indien jullie gelovigen zijn.” [Nederlandstalige interpretatie van soerat Aal ‘Imraan (3), aayah 139.]

<<<Noot van uwkeuze.net: Allah de Almachtige zegt ook (Nederlandstalige interpretatie): “…En bij Allah! Allah helpt zeker degenen die Hem (Zijn religie) helpen…” [Soerat al-H’adj (22), aayah 40.] Allah beveelt de moslims om hun religie te verdedigen [door da’wah (mondelinge, schriftelijke en gedragsmatige uitnodiging tot de Islaam), djihaad (strijd) enzovoort] en Hij garandeert voor hen de overwinning omdat zij door middel van hun verdediging opkomen voor de religie van Allah. (Tefsier at-Teh’rier wa t-Tenwier van Mohammed at-Taahier ibn ‘Aashoor.)>>>

En tot Allah keren wij allemaal terug.

 

Relevante artikelen:

Durf jouw dromen waar te maken

Jij bent de toneelschrijver van jouw leven

Ik kan het niet, het is onmogelijk

10 Manieren om je imaan (geloof) te vermeerderen

Geschiedenis (diverse artikelen)

Kennis is licht (diverse artikelen)

Da’wah (diverse artikelen)

 

(Klik op onderstaande afbeeldingen om ze vergroot weer te geven. Gebruik de afbeeldingen voor da’wah.)

 

 

 

 

 

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Salamualeykum! Meld je aan voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de laatste updates.

DJazaak Allahu ghairan