7 Manieren waarop je kunt roddelen

Roddelen is een grote zonde in de islam waarover men niet te lichtzinnig moet doen.

Vertaald door Youssef El Bakiouli.

Alle lof is voor Allah, de Heer der werelden. Allahs zegeningen en vrede zijn met de profeet Moh’ammed, zijn familie en metgezellen en iedereen die hen in het goede volgt.

Duidelijke waarschuwingen tegen roddelen (الغيبة – al-ghiebah) worden zowel in de Koran als in de Soennah vermeld, die voldoende zijn om ervoor te zorgen dat wij voorzichtig moeten omgaan met elk woord dat we uitspreken, iedere gezichtsuitdrukking die wij tonen en zelfs ieder gebaar die wij maken.

Sommigen onder ons zijn onachtzaam over hetgeen roddelen kan aanrichten, terwijl anderen het beschouwen als iets onbenulligs. De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft ronduit gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Een qattaat (roddelaar of lasteraar) zal het Paradijs niet betreden.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie, 6056.)

Wat houdt roddelen in?

Laten we samen kijken naar een aantal vormen van roddelen die we koste wat het kost horen te vermijden.

1. Het algemeen bekende roddelen

De boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) vroeg een keer aan zijn metgezellen (Nederlandstalige interpretatie): “Weten jullie wat roddelen is?” Zij zeiden: “Allah en Zijn boodschapper weten dit het best.” Hij zei: “Iets zeggen over jouw broeder waar hij een hekel aan heeft.” Men vroeg toen: “Wat als datgene wat ik zeg over mijn broeder de waarheid is?” Hij zei: “Als datgene wat je zegt de waarheid is, dan heb je over hem geroddeld; en als het niet de waarheid is, dan heb je hem belasterd.” (Overgeleverd door Moeslim in Sah’ieh’ Moeslim, 2589.)

Dit is de meest bekende en directe vorm van roddelen en in de meeste gevallen gaat dit gepaard met lasteren en kwaadspreken, die beide zonder twijfel grote zondes zijn.

Ghiebah (roddelen) betekent dat je over jouw moslimbroeder of moslimzuster spreekt in zijn/haar afwezigheid op een manier die hij/zij niet graag zou horen of zou worden genoemd als hij/zij aanwezig zou zijn. Het heeft als kenmerk om de fouten of tekortkomingen van de persoon te benoemen, om hem/haar te kleineren of kwaad over hem/haar te spreken. Dit zijn uitspraken die gezegd kunnen worden over zijn/haar fysieke verschijning, karaktereigenschappen, manieren, gedrag, geloofsovertuiging, afkomst, kleding, gewoontes (bijvoorbeeld hij slaapt teveel) enzovoort.

Daarentegen betekent lasteren dat je iets zegt over je broeder dat niet klopt.

Beide acties zijn strikt verboden (h’araam) en in de Koran heeft Allah, de Meest Verhevene, roddelen vergeleken met het eten van het vlees van jouw dode broeder (Nederlandstalige interpretatie): “…en roddel niet over elkaar. Zou iemand van jullie het vlees van zijn dode broeder wensen te eten!? Jullie zouden het walgelijk vinden ^#1. En vrees Allah. Waarlijk, Allah is Berouwaanvaardend, Meest Genadevol.” [Soerat al-H’oedjoeraat (49), aayah 12.]

[#1 Noot van uwkeuze.net: Allah de Meest Verhevene vergelijkt roddelen met het eten van het vlees van een dode persoon. En zoals je dit van nature verafschuwt, zo ook dien je het andere te verafschuwen, want het is zelfs nog erger. – Einde noot.]

[Noot van uwkeuze.net: Aboe Hoerayrah (moge Allah tevreden over hem zijn) verhaalde dat de boodschapper van Allah (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) gezegd heeft (Nederlandstalige interpretatie): “Degene die gelooft in Allah en de Laatste Dag zou het goede moeten zeggen of stil blijven…” (Sah’ieh’ al-Boekhaarie en Sah’ieh’ Moeslim.) Zie het artikel Zeg het goede of blijf stil. – Einde noot.]

2. Gebaren

‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden over haar zijn) heeft gezegd: “Ik vertelde de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) over een man, waarop hij zei (Nederlandstalige interpretatie): “Ik houd er niet van om over een man te praten, ook al zou ik daarvoor dit of dat ontvangen (door het te doen).” Ze zei: “Ik zei: ‘O boodschapper van Allah! Saffiyah is een vrouw die…’” en zij gebruikte haar hand om aan te geven dat zij kort was, waarop hij zei: “Je hebt een uitspraak gedaan, als die gemengd zou worden met het water van de zee, dan zou die het vervuilen.” (Djami’ at-Tirmidzie, h’adieth 2502.)

‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden over haar zijn) had niet eens één woord gezegd. Het was slechts een gebaar om het postuur van Saffiyah te beschrijven en deze werd beschouwd als een vorm van roddelen. De bedoeling hier was dat dit gebaar kwaadaardig was bedoeld, als gevolg van een beetje jaloezie. En hoewel de meeste van ons het als iets onbenulligs beschouwen, heeft de profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) ‘Aa-ieshah (moge Allah tevreden over haar zijn) duidelijk berispt voor haar actie.

(Lees verder onder de afbeelding.)

3. Gezichtsuitdrukking

Roddelen is niet perse beperkt tot verbale uiting. Zelfs de uitdrukking van het gezicht kan anderen aangeven over een tekortkoming van jouw broeder of zuster. Dit kan zichtbaar worden gemaakt door uitdrukkingen van ergernis, misnoegen en wantrouwen wanneer een bepaald persoon wordt bedoeld. Voorbeelden zijn: het rollen van de ogen, het geven van onvriendelijke blikken of het tonen van twijfels.

4. Stilzwijgend roddelen

Het praten over een bepaald persoon zonder zijn/haar naam te noemen kan ook beschouwd worden als roddelen, als degenen die aan het luisteren zijn hebben begrepen wie er wordt bedoeld. Dus het beste is om het praten over een persoon te vermijden wanneer een beschrijving van deze persoon zijn identiteit bekendmaakt.

5. Iemand nadoen

Een andere vorm van roddelen is het nadoen of imiteren van een persoon, door zijn manier van praten te imiteren of te acteren met als doel anderen te bespotten of anderen te laten lachen. Dit is absoluut verboden en niet passend bij de karaktereigenschappen van een ware gelovige.

6. Interesse tonen in de woorden van een roddelaar

Een andere subtiele vorm van roddelen is het tonen van jouw interesse en jouw verwondering als een roddelaar aan het woord is. Hoe meer het publiek opgewonden en geïnteresseerd raakt, hoe meer de roddelaar aangemoedigd wordt om te (blijven) praten. Dus uitdrukkingen zoals “echt waar?,” of “wauw, dat wist ik niet!” enzovoort, wekken bij de spreker de indruk dat wat hij/zij aan het zeggen is interessant is waardoor hij/zij aangemoedigd wordt om nog meer te gaan roddelen.

7. Roddelen over een grote groep mensen

Negatief en minachtend praten over een bepaalde groep mensen, puur gebaseerd op hun ras, etniciteit, nationaliteit, afstamming, politieke interesses en geloofsovertuiging is een gevaarlijke vorm van roddelen dat vermeden moet worden. Het zal op een onrechtvaardige manier een groot aantal mensen treffen en jij zult afgerekend worden voor iedere persoon waar jij over geroddeld hebt of die jij belasterd hebt.

(Lees verder onder de afbeelding.)

De bestraffing voor roddelen

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Toen ik de hemelreis had gemaakt, passeerde ik een groep mensen die lange nagels hadden van koper. Zij krasten daarmee hun gezichten en borstkassen. Ik vroeg: ‘Wie zijn deze mensen, o Djibriel?’ Hij antwoordde: ‘Dit zijn mensen die het vlees van anderen hebben gegeten (door roddelen) en de eer van mensen hebben vertrapt.’” (Soenan Aboe Daawoed 4878.)

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “…een dienaar (van Allah) zal een woord uitspreken (door onoplettendheid) dat Allah ontevreden maakt, zonder na te denken over de zwaarte (van dit woord); en als gevolg hiervan zal hij in het Hellevuur worden gegooid.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie.)

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) heeft ook gezegd (Nederlandstalige interpretatie): “Hij die op een verkeerde manier de eer van zijn broeder aantast, of iets anders aantast, laat hem vandaag om vergeving vragen bij hem vóór het aanbreken van de tijd (oftewel de Dag der Opstanding), de Dag dat hij geen dinar of dirham zal bezitten. Als hij enkele goede daden heeft verricht, dan zullen, afhankelijk van de omvang van zijn zonde, deze in mindering worden gebracht; echter, als hij geen goede daden heeft, dan zullen de slechte daden van de persoon die hij belasterd heeft aan hem worden overgedragen.” (Overgeleverd door al-Boekhaarie.)

Toevoeging van uwkeuze.net:

De profeet (Allahs zegeningen en vrede zijn met hem) zei eens tegen zijn metgezellen (Nederlandstalige interpretatie): “Weten jullie wie moeflis (failliet/blut) is?” Zij zeiden: “Onder ons, degene die failliet is, is degene die geen dirhams (geld) en geen goederen heeft.” Hij zei: “Degene die failliet is onder mijn oemmah (gemeenschap) is degene die op de Dag der Opstanding komt met het gebed, vasten en zakaah, maar hij zal komen terwijl hij die-en-die beledigd heeft, die-en-die belasterd heeft, de eigendommen van die-en-die (onrechtmatig) verbruikt heeft, het bloed van die-en-die heeft doen vloeien en die-en-die geslagen heeft. Ieder van hen zal wat van zijn h’asanaat (goede daden) gegeven worden, en als zijn h’asanaat opraken voordat de rekening vereffend is, zullen wat van hun sayyie-aat (zonden) genomen worden en op hem geworpen worden, vervolgens zal hij in de Hel geworpen worden.” (Overgeleverd door Moeslim.)

Roddelen is een uitgebreid onderwerp en we willen iedereen die meer informatie over roddelen wil daarom ook verwijzen naar het 88 pagina’s tellende boek Roddelen (al-Ghiebah) – en de ongunstige effecten op de moslimgemeenschap, van H’oesayn al-Awayishah, vertaald door Aboe Yoesoef ‘Abdoellaah (‘Abdoellaah Bekx) en uitgegeven door Uitgeverij Momtazah. Dit boekje is te bestellen in onze islamwinkel, in shaa-a Allaah, waar ook de inhoudsopgave van het boek te lezen is.